دعوت به بهشت یا دعوت به جهنم ؟ به قلم احمد خیرخواه

تاریخ انتشار خبر : ۹۵/۰۴/۱۹

دعوت به مفهوم صدا زدن و فراخوانی است ، این کلمه با واژه دعا،هم ریشه و قریب المعنی است، واین واژه و مشتقات آن در «۲۱۲» آیه قرآن کریم آمده است.
در باره دعوت، درک هوشمندانه و حکیمانه دو نکته مهم است: ۱- نخست آنکه مصادیق آن را بشناسیم ۲- دیگر آنکه نسبت هر دعوتی را با خیر و شرّ بدانیم، به تعبیر دیگر آیا دعوتِ به خیرست یا دعوتِ به شر؟
دعوت گاهی در تعامل و تناسب خدا با انسانست و گاهی در تعامل انسان با انسان .
در هریک از تعاملات گفته شده مصادیق دعوت بسیار متکثر و گسترده است و ای بسا در بی نهایت موارد افزایش می یابد!
هرگاه انسانی در کنارانسان دیگر حضور می یابد، از دو حال خارج نیست: یا با دعوتی مواجه می شود و یا آنکه در صدد دعوتی بر می آید، به عبارتِ دیگر، انسان همواره یا به چیزی دعوت می شود و یا به چیزی دعوت می کند!
در بسیاری موارد تصور می شود که دعوت ها یی چندان مهم نیستند، مثلا دعوت به آب وغذا و لباس و تفریح و موسیقی و … که ای بسا تکراری هم می باشند ! اما وقتی در باره تاثیرعمیق دعوت ها، در شکل دهی شخصیت انسان ، درست بیاندیشیم، در باره آنها داوری درست (نه سطحی نگرانه) خواهیم داشت .
نقش هر دعوتی را نباید نادیده گرفت، هرچند دعوتی باشد که بدواً کم اهمیت یا بی اهمیت بنظرمی آید، مثلا آدامسی که دوستتان به شما می دهد، و قلمی که از او به عاریه می گیرید! و یا او را به بستنی یا نسکافه ای میهمان می کنید،همه این موارد و امثال آن مصادیقی از دعوت هستند،هرچند واژه دعوت و یا معادل آن در میان نباشد اما حقیقت آن را دربر دارد، با این بینش، می توان گفت: « دعوت » مصادیقی بی نهایت دارد!
همین دعوت های به ظاهر کم اهمیت به دعوت های بزرگتری که همسنخ خود هستند متصل می شوند ، دعوت هایی که بزرگترند ، و آنها نیز به دعوت های بزرگتر ، و در نهایت به دعوت یا دعوت هایی منتهی می شوند که سرنوشت حتمی و قطعی انسان را رقم می زنند ، کدام سرنوشت؟ سرنوشتِ خوشبختی یا سرنوشتِ بدبختی؟
پس هرگاه دعوت ها، شاخه ای از دعوت به خوشبختی باشند ، راه رستگاری و نجاتند و اگر شاخه ای از دعوت به سیاه بختی باشند ، راه شقاوت و بدبختی اند.
در حقیقت همه انسان ها سفیران دعوت می باشند، هرچند از این سمت خود بی خبر باشند!
می بینید کسی که مثلا : لباسی گران بها می پوشد مردم را به تماشای خود یا تماشای لباسش فرا می خواند، یا کسی که اتومبیلی فاخر می راند وهمینطور آن دیگری که قصر با شکوه می سازد و یا آنکه کشور گشایی می کند و به امپراطوری یک سرزمین می رسد و یا کسی که پیشوای مذهبی جمعیتی می شود و یا آنکه فرمانده لشکری می شود و یا آنکه به مدیریت یک بنگاه اقتصادی نایل می شود ویا کسی که پزشکی حاذق می گردد و یا آنکه هنرمندی خلاّق و چیره دست می شود و یا آنکه شاعری شیرین سخن می گردد و یا آنکه عارفی الهی می شود و یا آنکه عاشقی شوریده سر می گردد و یا آنکه مجاهدی نستوه می شود و یا آنکه سرداری جان برکف می گردد، که خون سرخش بر زمین می ریزد و صورت سفاکان و خون آشامان را سیاه می سازد ، یا آن موعود الهی که به اذن پروردگار ظهور می کند وپرچم توحیدی حضرت محمد(ص) را به اهتزاز در می آورد و بر خانه کعبه تکیه می زند و فریاد بر می آورد که « انا بقیة الله » (من بقیة الله هستم) و بر قانون قرآن و سیره پیامبر عمل می کند، یا شخصی که خداوندگارعدالت خویی می گردد و یا آنکه در زهد و پارسایی اش دندان های طمع را از ریشه بیرون می آورد و شامّه خود را در حسرت طعم های لذیذِ هرگونه طعام و شرابی ناکام می سازد و به عسلِ مصفا و شمیم می گوید: هرچند تو را رنگارنگ می بینم اما از طعم تو بی خبرم زیرا تورا نچشیده ام ای عسل! تو همواره در آرزوی دست نیافتنی، سفره نشینی با علی خواهی ماند! … و نیز بسیاری دیگر از صاحبان هنر و حرفه و خداوندگاران کرامت و فضیلت ! همه سفیران دعوت بشری اند .
بی تردید داستان « دعوت » به همین مختصری نیست که بیان شده است، بلکه آن بسی گسترده دامن و متکثر و متنوع می باشد.
وقتی از منظر قرآن کریم به این موضوع ( دعوت بی نهایت ) می پردازیم ، به حقیقتی روشن و هدایت بخش در این باره پی می بریم، حقیقتی که دانستن و پایبندی به آن تضمین رستگاری ابدی همه انسان ها بی هیچ استثناییست.
در منطق قرآن کریم همه دعوت ها دو گونه اند:۱- دعوتی که می تواند شما را به طرف بهشت سوق دهد و به آن نزدیکترنماید ۲- دعوتی که راه دوزخ را برای شما هموار می سازد وفاصله شما را با آن کمتر می کند.
پس دعوت ها از نظر قرآن ( به لحاظ غایتِ آنها )، یا بهشتی اند ( دعوت به بهشت ) یا جهنمی اند ( دعوت به جهنم ). – انا هدیناه السبیل اما شاکرا و اما کفورا –( پروردگارِ راه نشان! راه بهشت و دوزخ را به انسان نشان داده است و او را همواره به بهشت دعوت و هدایت کرده است و از راه دوزخ برحذر داشته است ).
از نظر قرآن کریم آنکه فرجام زندگیش به بهشت منتهی شود رستگار می شود، وآنکه پایان زندگیش به دوزخ رقم بخورد بدبخت می گردد، « فَمَنْ زُحْزِحَ عَنِ النَّارِ وَأُدْخِلَ الْجَنَّةَ فَقَدْ فَاز»َ سوره آل عمران آيه: ۱۸۵.
اینگونه است که دعوت مرکب سرنوشت انسانست، سرنوشتی که قطعا برای او رقم می خورد.
بار الها مارا به آنچه دوست می داری و به آن خشنود می شوی توفیق ده و سرنوشت ما را همان سرنوشت بندگان صالح خود قرار ده ، آمین رب العالمین.
احمد خیرخواه