تحليل ساختاررشدو توسعه اقتصادمنطقه شرق استان مازندران

تاریخ انتشار خبر : ۹۴/۰۹/۲۵

بسمه تعالي

براي برنامه ريزي هر منطقه نياز به طرح و برنامه مي باشد كه لازمه طرح و برنامه، داشتن اطلاعات صحيح و درست است . در اين نوشتار ظرفيت و امكانات منطقه شرق استان ( بهشهر ، نكا ، گلوگاه ) را به تفكيك بخش هاي اقتصادي مورد بررسي قرار می دهيم.
۱- بخش كشاورزي صنعت و ماهيگيري :
بخش كشاورزي به دليل برخورداري از منابع و عوامل توليد از جمله تنوع آب و هوايي ، اراضي مستعد، ذخاير آب قابل استحصال و تنوع ذخاير ژنتيكي در منطقه شرق استان از جايگاه مناسبي نسبت به كل استان و كشور برخوردار است.
شهرستان بهشهر داراي دو بخش مركزي و يانه سر، با دهستانهاي كوهستان، ميانكاله ، پنجهزاره ، شهدا و اعشرستاق، با داشتن ۱۴۴ آبادي ( البته جالب است بدانيم كه از ۱۴۴ ا بادي در اين شهرستان ۵۶ آبادي خالي از سكنه مي باشد. چرا ؟ )
و شهرستان گلوگاه با دو بخش مركزي و كلباد با دهستانهاي آزادگان، توسكا چشمه، كلبادشرقي، كلباد غربي و با داشتن ۴۵ آبادي ( كه ۱۹ آبادي خالي از سكنه مي باشد . )
و شهرستان نكا داراي دو بخش مركزي و هزار جريب با دهستانهاي پي رجه، قره طغان، مهروان، زارم رود، استخر پشت و با داشتن ۱۳۴ ابادي ( ۵ آبادي خالي از سكنه ) مي باشد كه دارای فرصت مناسبي جهت توسعه بخش كشاورزي صنعت و ماهيگيري و گردشگري است.
مساحت جنگل در اين سه منطقه ( بهشهر و گلوگاه ۸۹۹۶۸ هكتار و نكا ۸۵۰۱۸ هكتار ) و داراي تالاب هايي مانند زينه وند، لپور زاغمرز و ميانكاله است و همچنين داراي اراضي كشاورزي با مساحت ( بهشهر گلوگاه ، ۴۲۲۹۷ ، هكتار ، نكا ۲۴۸۶۷ هكتار ) و اراضي كشاورزي بصورت آيش دربهشهر و گلوگاه (۵۵۲۲ هكتار ، باغ قلمستان ۴۷۱۳ هكتار) ، نكا ( ۱۷۷۸ هكتار، باغ قلمستان ۱۹۴۳ هكتار ) اراضي كشاورزي با بهره برداري با زمين آبي ( بهشهر و گلوگاه ۱۴۷۹۳ هكتار نكا ۱۰۶۴۸ هكتار ) اراضي كشاورزي بهره برداري با زمين ديم ( بهشهر و گلوگاه ۳۷۷۳۸ و نكا ۱۷۹۴۰ هكتار ) مي باشد.
همچنين در اين منطقه امكان پرورش ماهي در مزارع سردآبي ، توليد انواع گونه هاي بچه ماهيان ، پرورش انواع ماهيان خاوياري ، پرورش مرغ گوشتي وتخمگذار، پرورش كرم ابريشم و زنبور عسل، ترويج گاوداري صنعتي وجود دارد .
در زمينه توليد مواد معدني ( استخراج زغال سنگ ، سنگ آهن ، سنگهاي فلزي و غير آهني ، سرب و روي ، استخراج سنگهاي شن و ماسه ، سنگ لاشه ، سنگ آهك، سنگ گچ) و شيميايي پتانسيل مناسبي دارد.
همچنين در بخش گردشگري وجود حنگل هاي زيبا و آب معدني منطقه عباس آباد و درياي آرام گلوگاه و بندر امير آباد و سواحل زيباي دريا فرصت مناسبي براي اشتغال مي باشد.
بنابراين شهرستانهاي شرق استان با داشتن ظرفيت بالقوه طبيعي و انساني در زمره مستعدترين مناطق كشور محسوب مي شوند. براي استفاده صحيح از ظرفيت ها داشتن يك برنامه ريزي استراتژيك نيازمي باشد، منظور از برنامه ريزي استراتژيك شناخت وضع موجود و ترسيم وضع مطلوب مي باشد .

وضع موجود شهرستان نكا : ( فرصتها )
كشاورزي : زمين زراعتي
۱- شاليزاري ۹۵۰۰ هكتار ( بطور متوسط ميانگين محصول در هكتار ۵۳۰۰ كيلو )
۲- گندم و جو ۱۳۰۰ هكتار ( هر هكتار بطور متوسط ۳۵۰۰ كيلو)
۳- سويا ۱۷۰۰ هكتار
۴- كلزا ۱۶۰۰ هكتار
۵- مركبات ۴۲۰۰ هكتار ( حدود ۲۰ تن در هكتار )
۶- سياه ريشه ۳۵۰۰ هكتار ( ۲۸ تن درهكتار )
۷- گياهان دارويي ۳۰۰ هكتار
۸- آبندان ۴ قطعه
– جنگل هاي شهرستان نكا :
جنگلهاي انبوه ۶۰۰۰۰ هكتار نيمه انبوه ۱۷۹۰۰ هكتار جنگلها تنك ۱۳۷۵ هكتار
مجموع جنگلهاي شهرستان نكا ۸۵۰۰۰ هكتار
مراتع شهرستان نكا حدود ۱۵۰۰۰ هكتار
– زنبورداري : به دليل داشتن آب و هواي مناسب در فصول مختلف سال می توان زنبورداري مدرن را توسعه داد.
ماهيگيري : با داشتن سواحل و همچنين آبندانهاي موجود در سطح منطقه امكان پرورش ماهي وجود دارد .
مرغداري : با توجه به بستر مناسب طبيعي و اقليمي، زمينه مناسب براي توسعه مرغداري موجود است.

وضع موجود بخش صنعت و معدن :
۱- وجود معادنی ، مانند سيليس ، خاك آجر، سنگ معدني
۲- داشتن يك واحد شهرك صنعتي
۳- تجهيز شاليكوبي هاي موجود در سطح شهرستان
۴- وجود سورتينگ در سطح منطقه
۵- بسته بندي فراورده ها
۶- كارخانه سيمان نكا : حدود ۶۰% نياز استان – حدود ۰۸/۰ صادرات – حدود ۳۲/۰ نياز كشور را برآورد مي كند.
۷- نيروگاه حرارتي نكا
۸- كوره آجر پزي يكي از مزيتهاي اصلي شهرستان.
وضع موجود وضعيت گردشگري :
۱- جنگل و پارك جنگلي منطقه کوهسارکنده و آب معدنی قرمرض و آبشارهای طبیعی
۲- سواحل دريا
۳- غار كميشان، امام زاده يحيي سيكا – امام زاده ابراهيم – پنج تن ارم و آبشارهاي معروف منطقه
– سواپ و ترانزيت نفتي از طريق پايانه نكا
تهديدات :
۱- نرخ بيكاري حدود ۱۷% ۲- عدم فعال بودن تعاوني ها ۳- نيم تعطيل بودن و عدم استفاده مطلوب از بنگاه هاي اقتصادي ۴- ضايعات بيش از ۳۰/۰ تبديل شلتوك به برنج سفيد در شاليكوبي ۵- برداشت برنج بصورت سنتي ( حدود ۲۵/۰ ضايعات در هنگام درو) ۶- توليدات كالاهاي كه توان رقابت و صادرات ندارد مانند مركبات ، هلو ۷- توليد و غير اقتصادي بودن كشت گياهان دارويي ۸- سنتي بودن پروار بندي دام ۹- سنتي بودن زنبورداري ۱۰- داشتن اقتصاد صنفي متمركز در سطح شهر ( متمركز شدن فروشگاه هاي عرضه كالا و خدمات در يك نقطه شهر )
با توجه به شناخت وضع موجود براي رسيدن به وضع مطلوب لازم است :
۱- تشكيل تعاوني اعتبار و اشتغال ، در سطح روستاها دشت و كوهپايه
۲- تشكيل تعاوني توليد در منطقه هزار جريب براي كشت گياهان دارويي و گياهان سياه ريشه
۳- استفاده مطلوب از زمينهاي بلاتكليف در سطح شهرستان
۴- كشت مجدد برنج ( افزايش ضريب كشت در منطقه )
۵- افزايش ضريب مكانيزاسيون

دكتركرم سينا « اقتصاد دان و عضو هيئت علمي دانشگاه »