کاربردهای متنوع و مختلف فناوری هسته ای (بخش ۱) عباس جعفري

تاریخ انتشار خبر : ۹۴/۰۴/۲۴

علاوه بر مسائل اقتصادى، حوزه فناورى نیز از صنعت هسته اى تأثیر می پذیرد. در واقع فناورى هسته اى صنعت پیشرانى است که با فعال شدن آن، دیگر فناوری ها نیز فعال مى شوند؛ فناوری هایى مانند صنعت خودرو، هوافضا یا مسکن… با توجه به مساله بسیار مهم صنعت هسته ای و مذاکرات پرحرف و حدیث جاری و همچنین، شبهاتی که برخی افراد غرب زده نسبت به این دانش بومی و حیاتی در جامعه مطرح کرده اند، پرداختن به کاربردهای متنوع و مختلف فناوری هسته ای جهت اطلاع عمومی ایرانیان غیرتمند و باعزت، یکی از بایسته های این ایام به شمار می رود. در همین راستا، بر آن شده ام ،به ابعاد مختلف منافعی که به عنوان دستاورد کشورمان از قِبَل پیشرفت در این علم روز و مجاهدت ایثارگرانه دانشمندان ایرانی به دست می آورد، بپردازم. فصل اول:
کاربرد انرژی هسته ای به تولید برق منحصر نمی شود. تولید چند مگاوات برق، تنها نیاز ما به انرژی هسته ای نیست و به تنهایی نمی تواند انگیزه صَرف این همه هزینه اقتصادی و سیاسی باشد. اگر واقع نگر باشیم، باید به صنعت هسته ای به عنوان صنعتی بنگریم که رشدش، موتور محرک رشد علمی و فنی بسیاری دیگر از رشته ها خواهد شد و دستاوردهایی را در پی خواهد داشت که بسیاری از آنها نیازهای ضروری و پایه هر کشور مستقل در جهان امروز را برآورده خواهند ساخت.
مراقب باشیم با طرح شبهاتی که در آنها تنها ارزش مادی نیروی برق هسته ای به عنوان ثمره انرژی هسته ای لحاظ شده است، فریبمان ندهند.
۱- مقدمه
استفاده از انرژى هسته اى براى کاربردهاى صلح آمیز از چهل سال پیش آغاز شد و اینک این منبع به همان اندازه از برق جهان را تأمین می کند که چهل سال پیش به وسیله تمام منابع انرژى تأمین مى شد. حدود دوسوم از جمعیت جهان در کشورهایى زندگى می کنند که نیروگاه هاى هسته اى آنها در زمینه تولید برق و زیرساخت هاى صنعتى نقش مکمل را ایفا می کنند. نیمى از مردم جهان در کشورهایى زندگى می کنند که نیروگاه هاى هسته اى در آ نها در حال برنامه ریزى و یا دردست ساخت هستند.امروزه حدود ۴۴۰ نیروگاه هسته اى در ۳۱ کشور جهان برق تولید می کنند. بیش از ۱۵ کشور از مجموع این تعداد، براى تأمین حداقل ۲۵ درصد از تولید برق خود، بر انرژى هسته اى متکى هستند. در اروپا و ژاپن سهم انرژى هسته اى در تأمین برق بیش از ۳۰ درصد است، در آمریکا انرژى هسته اى ۲۰ درصد از برق را تأمین می کند. در سرتاسر جهان، دانشمندانِ بیش از ۵۰ کشور، از حدود ۳۰۰ راکتور تحقیقاتى براى تحقیق در حوزه فناورى هاى هسته اى و براى تشخیص بیمارى و درمان سرطان و مواردى از این دست استفاده می کنند.
علوم و فناورى هسته اى در حال حاضر جزو فناوری هاى برتر (هاى تک) شناخته مى شود. تأثیر این علوم بر افزایش دانش بشرى، طبیعت حاکم و ارائه رفاه و خوشبختى به زندگى بشرى غیرقابل تردید است و می تواند به عنوان یک عنصر اساسى و مبناى ضرورى براى توسعه پایدار به شمار آید. در طول نیم قرن گذشته و در پرتوى تلاشهاى دانشمندان در سراسر جهان، این فناورى نقش مهمى را در توسعه صنعت، کشاورزى و پزشکى ایفا کرده است.
استفاده از رادیوایزوتوپ ها در شناسایى و درمان بیماری ها، کاربرد فناورى هسته اى در تولید برق و تولید مواد باکیفیت و مقاومت ویژه و همچنین تولید محصولات کشاورزى مقاوم در برابر خشکسالى و آفات، فقط برخى از کاربردهاى این علم در پزشکى، صنعت و کشاورزى است.
فناورى هسته اى علاوه بر تأمین انرژى پاک، به بهبود در تشخیص و درمان بیماری ها، افزایش خواص تغذیه اى، مراقبت در سلامت حیوانات اهلى، توسعه منابع آب، نابودى حیوانات خطرناک، افزایش بهره ورى کشاورزى، تقویت کنترل کیفیت صنعتى و پیشرفت در شناخت محیط زیست کمک می کند.انرژى هسته اى از آن نظر یک فناورى توسعه اى پایدار است که:
• سوخت آن تا قرنها در دسترس خواهد بود.
• منابع باارزش سوختهاى فسیلى را براى نسل هاى دیگر حفظ می کند.
• نسبت به سایر منابع عمده انرژى براى جوامع انسانى و محیط زیست کم خطرتر است.
• مصرف آن همراه با تولید آلودگى به خصوص آلودگى پرتویى نیست.
• پسماندهاى آن را می توان براى مدت زیادى بدون خطر کنترل کرد.
• هزینه هاى آن قابل رقابت با دیگر منابع انرژى و همچنان در حال کاهش است.

نیروگاه های فسیلى تأمین کننده ۳۰ هزار مگاوات برق تولیدى ایران هستند و برآورد مى شود که نیاز کشور طى ۱۰ سال آینده به ۶۰ هزار مگاوات افزایش یابد. بالارفتن حجم تولید گازهاى گلخانه اى که از پیآمدهاى استفاده از نیروگاه هاى با سوخت فسیلى است، هزینه های بالایى را از ناحیه مشکلات زیست محیطى و گسترش بیماری ها به جامعه تحمیل می کند. روسیه از ۸ میلیون بشکه نفتى که در روز تولید می کند، حدود ۵ میلیون بشکه را صادر می کند. همچنین از لحاظ ذخایر گازى نیز در صدر کشورهاى جهان است. با این وجود و در حالى که جمعیت این کشور تنها کمى بیش از دو برابر جمعیت ایران است، بیش از ۳۰ نیروگاه هسته اى در حال بهره بردارى دارد و به سرعت هم به تعداد نیروگاه های خود اضافه می کند.
آمریکا نیز از ۱۰۵ نیروگاه اتمى بهره می جوید.
علاوه بر مسائل اقتصادى، حوزه فناورى نیز از صنعت هسته اى تأثیر می پذیرد. در واقع فناورى هسته اى صنعت پیشرانى است که با فعال شدن آن، دیگر فناوری ها نیز فعال مى شوند؛ فناوری هایى مانند صنعت خودرو، هوافضا یا مسکن که اگر در یک کشور رونق خوبى داشته باشند، باعث رشد بسیارى از شاخه هاى فناورى مانند مکانیک، شیمى، مواد، برق می گردد.

ادامه دارد