شهر بی گدا درحدحرف ماند/گزارش مريم نظري

پشت چراغ‌قرمز چهارراه‌ها، شهری است که شهروندان به‌ظاهر ژنده‌پوش و ندارش با تکدی گری برای تیغ زدن احساسات مردم، خیز بر می‌دارند.

کمتر چهار راههای را در شهرهای مازندران می توان یافت که در حاشیه آن، متکدیان به صف نایستاده باشند تا چراغ آن قرمز شود و به سمت خودروها برای درخواست کمک یورش برند.

از پسرکان و دخترکان گرفته تا میانسال و کهنسال که از قرمز شدن چراغ راهنما و بازی با احساسات مردم ارتزاق می کنند و گدایی را نوعی شغل پیشه کرده اند.

سالهاست که شعار و وعده « شهر بی گدا» در مازندران داده می شود اما هر روز بر شمار متکدیان افزوده می شود و خیابانهای اصلی و پرتردد شهرها در قرق این افراد سودجو درآمده است.

بهشهر از جمله شهرهای مازندران است که قرار بود، وعده شهر بی گدا در آن اجرایی شود اما این وعده در حد حرف در آن باقی مانده است و با اینکه وضعيت شهری بهشهر نسبت به گذشته تغيير فراوانی کرده و ساخت و سازهای مناسبی با مديريت شهری مناسب انجام شده، اما آنچه در اين ميان همچون گذشته باقی مانده و تغيير نکرده وجود متکديانی است که روز به روز بر تعدادشان افزوده می شود.

متکدیان

شهر بهشهر با وجود ساخت و سازهای متعدد و افزايش زيبايی شهری، همچنان در محاصره متکديانی است که با حضور بر سر چهارراهها، ميادين و مناطق پر رفت و آمد اين شهر، راه را بر عابران می بندند و وجود اين متکديان در شهر و مراکز تجمعی، امروزه يکی از مهمترين دغدغه های جامعه ماست که لزوم ساماندهی منسجم را افزايش می دهد.

وارد بهشهر که می شوی در اولين چهارراه راهنمايی و رانندگی در چهارراه فرمانداری از دور چهره متکديانی پيداست که عموماً زنان و کودکانی هستند
وارد بهشهر که می شوی در اولين چهارراه راهنمايی و رانندگی در چهارراه فرمانداری از دور چهره متکديانی پيداست که عموماً زنان و کودکانی هستند که با در دست داشتن بسته ای آدامس، دستمال کاغذی و يا اسپند، سر راه عابران، خودروها و مسافران را می گیرند و از آنها تکدی گری می کنند.

برخی از متکدیان نیز مردانی هستند که با گفتن اینکه در راه مانده اند یا فرزند بیمار دارند، از مردم تقاضای پول می کنند اما وجود کودکان کار که بين سنين ۵ تا ۱۵ سالگی تکدی گری می کنند نگرانی را افزايش می دهد، کودکانی که اکنون بايد در مهد و در کلاس درس باشند اما به دلايل مختلف، به تکدی گری و فروش آدامس و دستمال کاغذی بسنده کرده اند.

محمدرضا البرزی، فرماندار سابق بهشهر پيش از اين و در زمان تصدی در سمت فرماندار بهشهر گفته بود که با يک برنامه ريزی مناسب متکديان را ساماندهی کرده و برای هميشه از شر متکديان راحت می شويم و با خيال آسوده در ورودی شهر می نويسيم «به شهر بی گدا خوش آمديد» ولی ظاهرا سياستهای کنترلی وی در زمان مديريت در فرمانداري بهشهر به طور کامل وارد عمل نشده و یا کمرنگ شد؛ چرا که در حال حاضر نه تنها تعداد متکديان کم نشده بلکه روز به روز بر تعداد آنان افزوده شده و هر روز شاهد چهره های جديدی از متدکيان در شهر هستيم.

برای پيگيری ساماندهی متکديان شهر بهشهر به دفتر روابط عمومی شهرداری بهشهر مراجعه می کنم، اتاقی در طبقه دوم عمارت شهرداری بهشهر، عمارت زيبايی که از دوره صفويان در دل پارک ملت بهشهر به جا مانده و بيانگر فرهنگ ديرينه معماری در ايران قديم است.

فاطمه ذبيح پور، مسئول روابط عمومی شهرداری بهشهر در رابطه با وضعيت فعلی متدکيان در بهشهر می گويد: جمع‌آوری متکدیان سطح شهر یکی از دغدغه‌های جدی مجموعه‌ مدیریت شهری این منطقه به شمار می‌رود که با تلاش فراوان در اين زمينه وارد شده ايم و متکديان سطح شهر، يک روز در ميان جمع آوری می شوند اما چون مکان مناسبی برای ساماندهی وجود ندارد آنان همچنان به اين مکان باز می گردند.

وی تکدی گری را پدیده منفی می داند که با اعتقادات مذهبی و عرف جامعه ناسازگار است و سبب بروز و رشد آسیب های اجتماعی از جمله سرقت، اعتیاد، کودک آزاری و غیره می شود که بايد برای رفع اين معضلات همه مسئولان و دست اندکاران کمک کار ما در ساماندهی متکديان باشند و وارد عمل شوند.

مسئول روابط عمومی شهرداری بهشهر با بيان اينکه نیروهای ما کنترل همه جانبه در جمع آوری متکديان دارند و با آنان برخورد می کنند و يک روز درميان ۴ تا ۵ متکدی را که از شهرهای همجوار به اين شهر آمده‌اند را به شهرهای خودشان بر می گردانند، می گويد: مهمترين مسئله در اين زمينه اینجاست که متکديان چون از مکان مناسب برای اسکان و اشتغال برخوردار نيستند، دوباره به اين کار مبادرت می ورزند.

متکدیان تکدی گری گدایی دریوزگی

ذبيح پور با اعلام اينکه برخی از اين متکديان کارتن خواب هستند و فضايی برای سکونت ندارند، می گويد: چرا نبايد مکانی امن برای اين افرادی که فاقد سرپناه مناسب هستند ايجاد کنيم؟ که البته پيشنهاد ايجاد گرمخانه را به کارگروه ساماندهی متکديان ارائه داديم تا گرمخانه ای در يک فضای يک هزارمتر مربعی ساخته شود و افراد متکدی در اين گرمخانه ساماندهی واقعی شده و برای اشتغال، درآمد و تحصيل فرزندان خردسالشان چاره انديشی شود که اين مهم در دست بررسی است.

وی در رابطه با اين مسئله که چه تعداد از اين افراد متکدی بومی اين شهرستان هستند، می گويد: بیش از ۹۰ درصد متکدیان بهشهر از شهرهای اطراف برای تکدی گری و فرار از شهر و ديار خود به این شهر می آیند و ما نيز محيط را ناامن می کنيم تا ساماندهی مناسب در اين زمينه انجام شود که البته بايد بدانيم ساماندهی نامناسب موجب بروز پيامدهايی ديگری همچون سرقت و ناهنجاری ها و مسائل ديگر می شود.

مسئول روابط عمومی شهرداری بهشهر وجود جامعه شناس را در جلسات امری مهم می داند و در خصوص وجود يک جامعه شناس در کارگروه ساماندهی متکديان، توضيح می دهد: وجود جامعه شناس در جلسات و انجام کار کارشناسی شده، در کاهش ناهنجاری و معضلات نقش اساسی دارد که اين مهم بايد در دستور کار قرار گيرد تا براساس برنامه و هدف حرکت کنيم و به بازخورد کار اميدوار باشيم.

ذبيح پور با بيان اينکه ساماندهی و جمع آوری به صورت روزانه و يا يک روز در ميان در دستور کار شهرداری و عوامل اجرايی است، می گويد: پس از جمع آوری متکدیان، این افراد برای تامین هزینه های زندگی به کمیته امداد و بهزیستی معرفی می شوند و در صورت مشاهده مواردی چون اعتیاد به هرگونه مواد مخدر به کمپ های ترک مواد مخدر منتقل می شوند اما تا وضعيت اشتغال و درآمد آنان مشخص نباشد، شايد اين مسائل تنها دور باطل باشد.

وی با اشاره به اينکه يک شرکت خصوصی برای نگهداری متکديان در استان اعلام آمادگی کرده، توضيح می دهد: اين شرکت تنها شرکت فعال در مازندران است که برای هر يک گدا و متکدی ۴.۵ ميليون تومان شهريه ثابت می خواهد که اين در توان ما نيست که با رايزنی فراوان مقرر شد به ازا هر متکدی ۳۵۰ هزارتومان بدهيم تا کار نظافت، دو وعده شام و نهار را انجام دهند که در اين صورت نيز چون بدون ساماندهی رها می شوند بازگشت مجدد به تکدی گری فراوان است و ما قرار داد با اين شرکت را قبول نکرديم.

اين مسئول می گويد: غير از شهرداری ساری هيچ شهرداری و فرمانداری ديگری در استان مازندران حاضر به عقد قرار داد با اين شرکت خصوصی در ساماندهی متکديان نشده چرا که علی رغم هزينه بالا، تضمينی برای اينکه بازگشت مجدد متکديان را نداشته باشيم وجود ندارد.

ذبيح پور با اعلام اينکه متکديان هم افرادی هستند که حق حيات دارند، می گويد: افراد شيادی که تکدی گری می کنند با افراد متکدی نيازمند، متفاوت هستند و نبايد با رها کردن افراد نيازمند در جامعه بدون ساماندهی مناسب، موجب بروز ناهنجاری های بيشتر در جامعه شويم بلکه مهمترين کار در اين رابطه ايجاد اشتغال برای افراد فاقد شغل و همچنين ارائه آموزش فنی و حرفه ای است که بايد افراد شناسنامه دار شوند تا ساماندهی مناسب و بدون بازگشت انجام شود.

۹۰ درصد متکدیان قائمشهر غیربومی هستند

قاسم اسماعیل پور رئیس اداره سدمعبر شهرداری قائمشهر با اشاره به اینکه این متکدیان را عموما” زنان میانسال و کودکان تشکیل می دادند، می گوید: ۹۰ درصد آنان بومی نبوده و از شهرهای اطراف برای تکدی گری به قائمشهر می آمدند.

اسماعیل پور با بیان اینکه در چند ماه اخیر متکدیان قائمشهر خیلی کم شده و تعداد انگشت شماری در این شهرستان مشاهده می شوند، معتقد است: برخورد جدی و همکاری نیروی انتظامی و دادستانی با سدمعبر، موجب شد تا متکدیان سطح شهر جمع آوری شوند.

وی ادامه داد: مشکل اصلی برخورد با متکدیان این است که هیچ نهادی برای نگهداری آنان وجود ندارد و بهزیستی و کمیته امداد هم بعلت محدودیت های مالی و موانع قانونی امکان نگهداشت متکدیان را ندارند.

یک کارشناس بهزیستی قائمشهر متولی اصلی برخورد با متکدیان را نیروی انتظامی و سد معبر می داند ومعتقد است اداره بهزیستی مسئولیتی برای جمع آوری متکدیان ندارد.

به گزارش مهر، توجه به ساماندهی مناسب و اصولی متکديان، ايجاد اشتغال مناسب و کارآفرينی از مسائل مهم اعلام شده در اين گزارش برای کاهش تکدی گری است که در کنار آن، نقش شهروندان نیز در کاهش این آسیب اجتماعی موثر است زیرا در صورتی که مردم با شناخت دقیق‌ از نیازمندان و مستمندان واقعی به پرداخت کمک‌های نقدی و غیر نقدی خویش اقدام کنند، سوء استفاده متکدیانی که به صورت سازماندهی شده و یا با استفاده از اهرم تحریک احساسات و عواطف انسانی شهروندان، به کسب درآمدهای اینچنینی می پردازند، به نحو قابل توجهی کاهش پیدا خواهد کرد و با فرهنگ سازی مناسب می توانین جامعه ای بدون وجود متکدی را تجربه کنيم.
به گزارش مهر،
گزارش: مریم نظری