اقتصادایران درسال های اخیر؛نگاهی به گذشته،چشم اندازی به آینده/ به قلم رحیم قاسمی

ایران. کشوری ژئوپلیتیک و استراتژیک در جهان است. سرزمینی وسیع در خاورمیانه. از منظر وسعت با ۱٬۶۴۸٬۱۹۵ کیلومتر مربع ، هجدمین کشور دنیاست. طبق اعلان صندوق بین المللی پول و وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران ، این کشور هجدمین اقتصاد برتر جهان از بین ۱۸۸ کشور است. میزان تولید ناخالص داخلی ایران بر اساس شاخص قدرت خرید در این سال ۹۴۵ میلیارد دلار اعلام شده است.

بنا به گزارش وزارت امور خارجه ، چهارمین تولید کننده نفت در جهان ، دارای دومین ذخایر گازی جهان ، حائز رتبه دهم در صنعت گردشگری و رتبه پنجم در اکوتوریسم، بزرگترین و بیشترین میزان صنایع در حوزه خاورمیانه و شمال آفریقا ، رتبه‌های چهارم تا دهم دنیا در تولید روی و کبالت، دارای رتبه برتر در ذخایر آلومینیوم، منگنز و مس در جهان، رتبه چهارم دنیا به لحاظ تنوع تولیدات محصولات کشاورزی می‌باشد.

بی شک ایران پتانسیل های زیادی برای رشد و توسعه دارد. ذخایر و منابع زیربنایی و روبنایی چشمگیر ایران ، می تواند از ایران یک ابر قدرت اقتصادی جهانی بسازد.

اما مشکل کار کجاست؟!

با همه این حرف ها در اواخر دولت گذشته شاهد پسرفت نرخ رشد اقتصادی بودیم که ضربات مهلکی به اقتصاد ایران وارد کرد. نرخ رشد اقتصادی در سال ۱۳۹۲ که پایان کار دولت دهم بود به ۲/۲- (منفی دو و دو) رسید که بسیار برای اقتصاد و مردم ایران رنج آور بود.

با روی کار آمدن دولت یازدهم جمهوری اسلامی ایران به ریاست حجت الاسلام و المسلمین دکتر حسن روحانی نوعی نسیم تدبیر ، خردورزی ، و آینده اندیشی و عبور از بحران به سمت ثبات وزیدن گرفت.

دولت یازدهم اقتصاد کشور را در حالت رکود تورمی (بیماری هلندی) تحویل گرفته درحالی‌که تحریم‌های شدید بین‌المللی بر ایران وضع شده است. چه تحریم های غرب و چه تحریم های شورای امنیت سازمان ملل متحد که روزی بعضی آنها را کاغذ پاره می انگاشته اند. در شرایط رکود تورمی سیاست‌های متداول در مورد رکود و تورم کارساز نیست و آن را تشدید می کند.

بر طبق آمار بانک مرکزی ایران ، تورم نقطه به نقطه از ۴۵/۲ درصد در خرداد ۱۳۹۲ به ۱۴/۶ درصد در خرداد ۱۳۹۳ کاهش یافته که نشانگر افت ۳۰ درصدی این تورم می‌باشد. بنا به گفته دولت و نهادهای اقتصادی این کاهش در تاریخ اقتصاد ایران بی سابقه بوده است. بنا به گفته صندوق بین‌المللی پول امسال بهبود قابل توجهی رخ داده و ما شاهد کاهش نرخ تورم در ایران هستیم. از سوی دیگر، در ثبات نرخ ارز پیشرفت محسوسی دیده می شود و این بهبود موجب مقاوم‌تر شدن اقتصاد ایران شده است. شايان ذکر است که این کاهش با وجود اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها در ابتدای سال ۱۳۹۳ بوده است.
طبق گزارش بانک مرکزی ایران رشد اقتصادی ایران در سال ۱۳۹۱، منفی بوده است. یعنی ۶/۸- بوده است. دولت یازدهم توانسته این رقم را در سال ۱۳۹۲ به منفی یک ممیز نه یعنی ۱/۹- کاهش دهد.این گزارش نشان می‌دهد اقتصاد ایران در سال ۱۳۹۱ نسبت به سال قبل، با افزایش قابل توجهی در نرخ رشد اقتصادی مواجه بوده است. طبق اعلام مسئولین اقتصادی نرخ رشد اقتصادی تا پایان سال ۱۳۹۳ به ۲ درصد برسد. دولت حجت السلاسلام والمسلمین دکتر حسن روحانی با ایجاد بسته سیاست‌های خروج از رکود غیر تورمی در سال‌های ۹۳ و ۹۴ در ۱۷۰ برنامه امیدوار است رشد اقتصادی را تا پایان سال ۹۴ به بیش از ۴ درصد برساند.این برنامه با تاکید بر رفع تنگناهای تامین مالی و افزایش تقاضای موثر و با فرض ادامه تحریم‌ها استوار خواهد بود.

بنابر اظهارات رئیس اداره خاورمیانه و آسیای مرکزی صندوق بین‌المللی پول، دولت یازدهم ایران توانسته است ثبات اقصادی را که در دولت‌های نهم و دهم از میان رفته بود، به ایران بازگرداند. بنابر آمار رسمی این سازمان بین‌المللی، رشد اقتصادی ایران در پایان سال ۱۳۹۳ به ۱٫۵ درصد مثبت و در سال ۲۰۱۵ به ۲٫۴ درصد مثبت می‌رسد. همچنین وی اعلام کرده است که صندوق بین‌المللی پول از بسته خروج غیرتورمی از رکود ایران نیز به طور کامل دفاع می‌کند، نه برای خود ایران که حتی برای استفاده منطقه از آن.

بنا به گزارش خلاصه تحولات اقتصادی کشور در سال ۱۳۹۱ ، که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در دولت دهم تدوین شده است ، سال ١٣٩١ برای اقتصاد ايران سال دشواری بود. در اين سال اقتصاد کشور تکانه های کم سابقه ای را با منشاء داخلی و خارجی تجربه کرد. تخليه آثار سياست های انبساطی چند سال اخير، پی آمدهای اجرای طرح هدفمندسازی يارانه ها ، افزايش چندباره نرخ ارز و تشديد تحريم های تجاری و مالی بين المللی عليه کشور از اين جمله بود. اين شرايط منجر به بروز رکود تورمی در اقتصاد کشور شد، که به ويژه پس از اجرای قانون هدفمندسازی يارانه ها نشانه های اوليه آن ظاهر شده بود . نرخ رشد تولید ناخالص داخلی کشور از ۵/۸ درصد در سال ۱۳۸۹ به ۳/۰ درصد در سال ۱۳۹۰ و ۵/۸ – درصد (منفی پنج ممیز هشت) در سال ۱۳۹۱ کاهش یافت و در مقابل ، نرخ تورم از ۱۲/۴درصد در سال ۱۳۸۹ به ۲۱/۵و ۳۰/۵ درصد در سال های ۱۳۹۰ و ۱۳۹۱ افزایش پیدا کرده است.DSCN00861

این آمارها نشان از افسارگسیختگی در اقتصاد ایران در سال های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۲ را می رساند. اقتصاد ایران که به صورت مستقیم به زندگی مردم اثر می گذارد ، به صورت وحشتناکی پسرفت داشت.

اما دوباره باز می گردیم به آمار بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران. بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۹۳ اعلام کرد: رشد اقتصادی کشور در فصل اول سال ۱۳۹۳ به ۴/۶ درصد رسید.

دکتر سیف رییس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی می گوید: فضاي عمومي اقتصادکلان کشور در زمان آغاز به کار دولت يازدهم از وضعيت و روند مطلوبي برخوردار نبود. نرخ تورم بالا و شتابان، نرخ رشد اقتصادي منفي قابل ملاحظه و افت قابل توجه نرخ رشد سرمايه‌گذاري، همگي بيانگر دشوار بودن شرايط اقتصادي کشور در آن مقطع بود. در همين راستا و پس از بررسي‌هاي‌کارشناسي براي شناسايي کليدي‌ترين مسائل، اولويت‌ و‌ جهت‌گيري اساسي دستگاه‌هاي اقتصادي دولت يازدهم بر کاهش و مهار نرخ تورم متمرکز شد. تصميم‌گيري دولت يازدهم در زمينه اصلاح رويه تأمين مالي طرح مسکن مهر در ماههاي پاياني سال ۱۳۹۲ – که خود يکي از دلايل اصلي بي‌انضباطي پولي در سال هاي قبل بود و همچنين اصلاح قانون بودجه سال ۱۳۹۲ و تنظيم لايحه بودجه سال ۱۳۹۳ دولت با رعايت انضباط مالي ، تا حدود زيادي گوياي اجماع مجموعه دولت و به ويژه رئيس جمهور محترم بر اهميت توقف روند فزاينده تورم و کاهش آن بود. رويکرد کلي سياست‌هاي بانک مرکزي در سال‌ ۱۳۹۳ بر ارتقاي انضباط پولي، مديريت مناسب نقدينگي، افزايش سهم پول درونزا از رشد نقدينگي، حفظ ثبات بازار ارز، تأمين مالي سالم اقتصاد و هدايت منابع به سمت فعاليت هاي توليدي استوار بوده است که در کنار پيگيري رويکردهاي انضباط مالي توسط دولت محترم، زمينه مناسبي را براي کاهش نرخ تورم فراهم آورد. در نتيجه اين اقدامات، نرخ تورم از نقطه اوج خود در مهرماه ۱۳۹۲ (۴۰/۴ درصد) به ۳۴/۷ درصد در پايان سال ۱۳۹۲ و ۱۵/۸ درصد در بهمن‌ماه سال جاري کاهش يافته است. کاهش حدودا ۲۵ واحد درصدي نرخ تورم در طول اين مدت، آن هم به همراه ايجاد رشد مثبت اقتصادی برای سه فصل متوالی، دستاوردي چشمگير براي مجموعه سياستگذاري دولت به شمار مي‌آيد که در نتيجه سازگاري ميان سياستهاي پولي، ارزي، اعتباري و مالي حاصل شده است.

بی شک از ابتدای دولت یازدهم تا به امروز در حوزه اقتصاد کارهای بزرگی شده است و مردم هم به واقع این امر را لمس کردند. اما همه و همه ی اینها روزی به سرانجام می رسد که خردورزی ریشه بدواند و ادامه یابد. برنامه ریزی و قانون محوری باید به یه اصل مبدل شود و باید در ادامه راه ایران عزیز به مسیر نیکی قدم بر دارد.

اما ایران پسا پیروزی مذاکرات اتمی ، بی شک ایرانی آبادتر از امروز و دیروز خواهد بود. تعامل با دنیای بیرون می تواند ما را توانمندتر کند. به عنوان نمونه گاهی وقت ها ما در یک سری علوم قدرتمندیم اما در یک سری از فنون دیگر ممالک دیگر از ما جلوترند. ما می توانیم زمانی که برای کسب آن علوم و فنون کسب کنیم را با تعامل با دنیای توسعه یافته جهان و پیشرفته کسب کنیم. البته این نمونه ای بود از هزاران نمونه دیگر. ما می توانیم با همزیستی با کشورهای همسایه و دیگر کشورهای جهان ، جهان را به سمت صلح و آرامش ببریم.

باراک اوباما رییس جمهور ایالات متحده امریکا سال گذشته، در سخنرانی خود در دانشکده‌ی نظامی وست‌پوینت به این نکته اشاره کرد که راهبرد جدید آمریکا، پرهیز از مداخله‌ی مستقیم یعنی درگیری نظامی در سایر کشورها و استفاده از بازیگران نیابتی و منطقه‌ای است.

این اظهار نظر رییس جمهور ایالات متحده نشان از نوعی خستگی و فرسودگی امریکا از جنگ و جدال دارد. بی شک ایران اسلامی امروز ، قدرتی منطقه ای است و نفوذ ایران از لبنان و سوریه و عراق و یمن تا افغانستان و حتی آسیای جنوب شرق و حتی اروپای شرقی به طور مستقیم در بر می گیرد.

امروزه اقتصاد و سیاست و اجتماع به هم وابسته هستند. ایران امروز بحث مهمی دارد و آن نیز مذاکرات اتمی است. البته همانطور که حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی و حجت الاسلام و المسلمین دکتر روحانی رییس جمهور ، فرمودند ، ما همه چیز را به مذاکرات اتمی گره نمی زنیم ، اما می توانیم این مذاکرات را به مانند فتح خرمشهر ، فتح کنیم. می توانیم اقتصاد تورمی را با بهبودش فتح کنیم و دل رهبری و مردم را شاد کنیم. می توانیم با مشارکت بالا در انتخاباتی که در پیش داریم فتحی دیگر کنیم و ایران عزیز را مصون بداریم. می توانیم با سر و سامان دادن به اقتصاد ، مردم را دلشاد از نظام و کشور به آینده ای بهتر رهنمون کنیم. انشاء الله.DSCN0063

تحلیلی از رحیم قاسمی طوسی

دیدگاه های این مطلب

22 نفر دیدگاه خود را در مورد این خبر بیان کردند. شما نفر بعدی باشید

  1. اقای قاسمی
    از این کلمات ژئو پولتیک و استراتژیک میشه به استاد دانشگاه بی حوصله داد و نمره گرفت ولی مقاله ژورنالیستی نمیشه دراورد

  2. امیدی عین اله در گفت:

    مطالب علمی بوده و از روی امار و ارقام صبحت شد

  3. امیدی عین اله در گفت:

    خوب بود ادرس امارها از کجا گرفته شد در یک مطلب علمی ادرس مطالب گرفته شده درج گردد

  4. امیدی عین اله در گفت:

    ادرس امارها داده نشد خوب بود بیان می شد که این امارها از کجاست یک مطلب علمی می بایست با ادرس باشد

  5. به این سخنان سرپرست توجه نمایید
    “تورم نقطه به نقطه از ۴۵/۲ درصد در خرداد ۱۳۹۲ به ۱۴/۶ درصد در خرداد ۱۳۹۳ کاهش یافته که نشانگر افت ۳۰ درصدی این تورم می‌باشد. بنا به گفته دولت و نهادهای اقتصادی این کاهش در تاریخ اقتصاد ایران بی سابقه بوده است”
    یا شما متوجه نیستی یا …
    این آمار یعنی رشداقتصادی ای که حتی ژاپن و امریکا و چین هم به خواب نمی بینند
    مرد حسابی پس چرا ما اون رو احساس نمیکنیم؟
    دولت محترم برای اداره کشور دست به جیب مردم شده
    گرانی چند باره اجناسی مثل نان و …
    گرانی برق و آب و گاز
    گرانی حامل های انرژی
    برداشتن یارانه سوخت
    حذف یارانه ۴۵ هزار تومانی مردم
    خوابیدن طرح های عمرانی مثل پل و …
    اینها بود تحول اقتصادی ۱۰۰ روزه دکتر روحانی
    رکود علمی و رشد منفی آن طبق آمار مراکز علمی بین المللی
    درضمن ایراداتی که به دولت های قبل می گرفتید همش پابرجاست مثل گرانی خودرو در ضمن
    رشد سود بانکی
    رشد سود وام مسکن
    شرط های نا امید کننده وام مسکن مثلا می گویند باید ۴۰ میلیون پول توی بانک یک سال بخوابه تا ۸۰ میلیون بهت وام بدن نه ۴ درصد بلکه ۱۴ درصد که باز پرداختش از ماهی حدود ۶۰۰ هزار شروع و بالا میره که باید بیش از دو برابر اصل وام رو به بانک برگردونید
    وام ازدواج که …
    میگید تورم ۴۰ درصد بوده حقوق ۱۴ درصد رشد میکنه
    انرژی هسته ای رو که اگه رهبری نبود تا حالا بر باد داده بودید
    دم از تعامل با دنیا میزنید و رفع تحریم –
    در صورتی که نه تنها تحریم برداشته نشد طرف مقابل رو پر رو تر کردید که در حین مذاکره بد عهدی کرده و تحریم رو افزایش داده تازه میگه از همه چیزمون مثل مراکز نظامی باید بازدید بشه
    اینها دستاوردهاتون بوده ؟

    شما مردم رو مسخره کردید

    صد رحمت به احمدی نژاد

    • شهروند نکایی در گفت:

      آقای عاشوری لطفا از روی تعصبات سیاسی نظر نده
      مگر گرانی اجناس در دوره احمدی نژاد نبود ، به عنوان مثال نان از ۲۵ تومان رسید به ۲۵۰ تومان ، این یعنی رشد ۱۰ برابر
      مگر در دوران احمدی نژاد حامل های انرژی گران نشد ؟ به عنوان مثال از ۴۰ تومان رسید به ۴۰۰ تومان ، یهنی رشد ۱۰ برابری
      نوشتی خوابیدن طرحهای عمرانی ، حالا به من جواب بده در دوران حاج محمود چه طرحهای عمرانی در نکا انجام شد ، پل اول نکا رو مثال زدی ، احداث این پل از چه زمانی آغاز شد ، از زمان روی کار آمدن دولت روحانی
      نوشتی حذف یارانه ، در صورتی که فقط یارانه اقشار پر درآمد حذف خواهد شد و یارانه اقشار کم درآمد همچنان پابرجاست
      درباره تحریم ها حرف زدی ، من از شما یک سوال دارم ، شما فکر می کنی مردم برای چه به روحانی رأی دادن ، بخاطر اینکه از فشار تحریم ها به ستوه آمدند ما هم از شما و همفکران شما تقاضا داریم در راه تیم هسته سنگ اندازی نکنین تا بتوانند کارشان را با موفقیت به پایان برسانند
      در پایان می خواستم بگم برای من چپ و راست با هم فرقی نداره ، برای من سربلندی مملکتم ارزش داره ، هر کسی که رییس جمهور باشد باید همه با هم سعی کنیم برای آبادانی کشور به او کمک کنیم نه اینکه چون کاندیدای مورد نظر من در انتخابات رأی نیاورد ، از روی غرض ورزی و عقده های سیاسی برای کاندیدای انتخاب شده از طرف مردم مانع تراشی کنیم
      زنده باد ایران

      • با سلام به همه دوستان.
        من نظر شهروند نکایی رو قبول دارم.
        جناب عاشوری غرض ورزانه به موضوعات نگان می کنن.
        نباید ایران رو گوشت قربونی بدونیم.
        باید همه برای تعالی ایران عزیز تلاش کنیم.
        متاسفانه در ایران دولت ها برنامه ی مدون و قانون مند ندارند. اگر ممالک پیشرفته ، توسعه یافتند با کار و تلاش به موفقیت رسیدند نه با عیب و عیب تراشی.
        همین شما جناب عاشوری برای ایران چه کار کردین؟
        بر فرض این آقای فرماندار رو قبول ندارید. این آمارها را می تونید سرچ کنید. طبق این مقاله یا نوشته آمار های بانک مرکزی و وزارت خارجه ایران و بانک جهانی هست.
        تشکر

        • با سلام خدمت دوستان خوبم ارسلان و شهروند نکایی
          ضمن احترام به نظرات شما بهتره بدونید منظورم از این نوشتار تمجید از دولت نهم و دهم نبود هرچند نقاط قوت و مثبت هم کم نداشت. انتقادم از دولت یازدهم بوده چرا که از همون ابتدا بی رحمانه و بدون در نظر گرفتن انصاف و متعصبانه به تخریب دولتهای گذشته پرداختند و میخواستم این پاسخ رو دریافت کنم که دولت محترم تدبیر و امید در قبال اشتباهات چه اقدامی کرد
          منظورم پل نکا نبود بلکه پل سازی به عنوان یک کار عمرانی بوده که شما هم میدونید تحولات خوبی در گذشته در جاده و راه آهن و مترو ساخت ورزشگاه مسکن مهر و … انجام شده هرچند خالی از اشکال نبود. تنها املای نانوشته غلط نداره
          این دولت اشکالات رو رفع کنه البته نه از جیب مردم و نه با گرونی اقلام هر چند ماه یکبار
          به نظر آمار ها قابل قبول نیست چرا که اثری در روند بهبودی مردم دیده نمیشه به طور مثال رفع گرانی – افزایش اعتبار پول ملی و … این تحول اقتصادی صد روزه کجاست شما هم شاهد بودید آقای رییس جمهور جز حمله به دولت قبل چیزی برای ارائه در گزارش صد روزش نداشت
          یه بار دیگه متن قبلی من رو بخونید با در نظر گرفتن اینکه عرضه احمدی نژاد نکشید شما با این همه ادعا چه کردید؟
          البته نظر این حقیر به عنوان یک ایرانی نسبت به عملکرد وزیر بهداشت دولت فعلی بسیار مثبت و از دکتر هاشمی به خاطر تلاش جهادگرانه ، بسیار متشکرم و به این اعتقاد دارم بهترین انتقاد از یک عملکرد تغییر اون در جهت مثبت و رفع خطاهاست نه …
          در ضمن اگه احمدی نژاد کاندیدا بود قطعا به ایشون رای نمیدادم و بدونید در جشن هایی که ۲۴ خرداد در شهرستانها گرفته شده بود برای مثال همین نکا حضور مردمی خیلی کمرنگ بود به طوری که آقای کریمی مله بسیار اظهار نگرانی از این روند در کشور داشت.

          • شهروند نکایی در گفت:

            با سلام خدمت آقای عاشوری ، هر چند افکارمون خیلی با هم تفاوت داره ولی از اینکه با احترام به نظر بنده پاسخ دادید سپاسگذارم هر چند از پاسخ شما متقاعد نشدم ، ولی این فرهنگ خوبیه که با احترام با هم تبادل نظر کنیم (آقای بصیر ۲ یاد بگیر)

      • سلام خدمت شهروند نکایی که میگه آقای عاشوری از روی غرض و تعصب صحبت میکنه/ اولا شما از روی نفرت داری حرف می زنی که با تمام بغض و نفرت از رییس جمهور سابق تعبیر به حاج محمود می کنی تعبیری که بچه های چاله میدون هم از هم ندارن/ ثانیا: کاهش تورم را مردم باید حس کنند و خودشان اعتراف کنند نه اینکه بهشون تحمیل بکنی وبه زور بخواهی همه قبول کنند/ ثالثاضمنا مردم به این خاطر به آفای دکتر روحانی رأی دادند که فکر کردند ………….خوبه که این وبدونید ما در ۸ سال جنگ تحمیلی با دست خالی اما توکل به قدرت لایزال الهی مقابل همه کشورهای دنیا ایستادیم و ایران عزیز رو ساختیم چطور الان با این همه ظرفیت پتانسیل تو کارمون موندیم و عاجزانه دست نیاز به سمت غرب دراز می کنیم در حالی که خداوند در قرآن می فرماید: يُرِيدُونَ أَن يَتَحَاكَمُواْ إِلَى الطَّاغُوتِ وَقَدْ أُمِرُواْ أَن يَكْفُرُواْ بِهِ.

        ويرايش نيوز نكا ، بخاطر اهانت

      • جناب شهروند نکایی
        لابد به این اعتقاد نداری که قیمتها دیگه دست نمیخوره؟
        احمدینژاد نون را در ۸ سال از ۲۵ به ۲۵۰ رسوند اما دولت تدبیر در عرض ۱ سال و چند ماه از ۲۵۰ به ۱۰۰۰ تومان رساند این یعنی رشد ۴۰۰ درصدی حالا حسابشو بکن اگه توی ۸ سال این روند ادامه پیدا کنه میشه بیش از ۲۰۰۰ درصدی که یعنی بیش از۲۰ برابر قیمت اول و ۵۰۰۰ تومان
        بنزین هم همین طور شما در فاصله کمتر از ۲ سال به قیمت ۱۰۰۰ تومان رسیدید یعنی دو و نیم برابر گرونتر شده و در ادامه این رشد قیمتی با زمان در نظر گرفته شده پایان ۸ سال از ۴۰۰ تومان میرسید به ۴۰۰۰ تومان
        البته مردم نگران نباشند
        این محاسبه ها در صورتی که اگر ایشون دور بعد رای بیاورند…
        در ۲۴ خرداد امسال عدم حضور مردم در جشن های اصلاحاتی ها نشون از پشیمانی مردم داره

  6. امیدی عین اله در گفت:

    ادرس امار ها داده شود

  7. ژاپن تورم ۲ درصدی خودش رو نمیتونه منفی یا به زیر صفر ببره اونوقت شما مدعی کاهش تورم ۳۰ در صدی هستید
    واقعا که

  8. این آمار و ارقام مثل ادعاهای قبلیته که گفته بودی :
    مردم نکا افتخارشون اینه من فرماندارشون هستم
    یا اینکه ادعای وزارت داشتی
    بابا بی خیال
    این دم آخری که داری میری تمومش کن

  9. آدم شیک پوشی بود

  10. دیگه دیره…تمدید امیدتان در شهر جواب نمیدهد….خله خله خاش بی یمویی.به سلامت.
    سیاست زده ی از جنس تزویر در امید.

  11. سیدمحمد اکبری در گفت:

    خداحافظ رحیم

  12. تعطیلی کارخانه ها چی،خود نکا چند تا از کارخانه های آجر سفال رو به تعطیلی هست،مسئولین شهر کجا هستن؟تمام کارگرها بیکار شدند کی باید جواب گو باشه…

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *