سپاه پاسداران انقلاب اسلامی درگذرزمان/به قلم مهرداد ابراهيمي

تاریخ انتشار خبر : ۹۴/۰۳/۵

پاسدارانی که می خواهند بر مرزهای فرهنگی انقلاب ایستادگی کنند باید پیش از هر چیز فرهنگ را بشناسند و با ابزار فرهنگی در این عرصه مجاهدت نمایند. در این زمینه باید توجه کرد که مطابق فرمایشات مقام معظم رهبری (مدظله العالی) منظور ما از جهاد فرهنگی، پوستر درمانی، نمایشگاه درمانی، جشنواره درمانی و مراسم درمانیِ فرهنگ نیست.

در نخستین روزهای پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ بنا به فرمان حضرت امام خمینی (ره) عده ای از دلسوختگان راستین انقلاب اسلامی گردهم آمدند و نهاد مقدس سپاه پاسداران را پی ریزی کردند.

شاید در آن روزهای نخست که هدف سپاه را پاسداری از انقلاب اسلامی و دستاوردهای آن مطرح می کردند، تصور نمی رفت که چه مسؤولیت سنگین و رسالت خطیری به عهدهء این تشکیلات تازه تأسیس خواهد بود؛ اما ازآنجا که محرکِ حضور در این نهاد، خدمت بی شائبه به انقلاب نوپای اسلامی بود سپاه، خود را برای هر نوع مأموریت محوله آماده نمود.

حضرت امام (قدس سره) در دوم اردیبهشت ۱۳۵۸ طی فرمانی به شورای انقلاب اسلامی، تأسیس نهاد سپاه پاسداران را رسماً اعلام نمودند و فعالیت‌ پاسداران که از ابتدای پیروزی انقلاب آغاز شده بود، با این فرمان منسجم و هماهنگ گردید.

شورای انقلاب نیز با تصویب اساسنامه‌ای در ۹ ماده و ۹ تبصره در تاریخ دوم اردیبهشت ۱۳۵۸، وظایف این نهاد را در ۱۱ بند مشخص نمود و تشکیلات آن را معین کرد.

حضرت امام خمینی (ره) به مناسبت روز پاسدار در سوم شعبان سال ۱۳۵۸ با ارسال پیامی به مناسبت ولادت امام حسین (ع)، سوم شعبان را روز پاسدار نامیدند و مقام معظم رهبری نیز فرمودند: شما عزیزان پاسدار، حقا فرزندان معنوی حسین بن علی (ع) هستید.

در ادامه، مجلس خبرگانِ بررسیِ نهاییِ قانون اساسی، در تاریخ ۳۰ مهر ۱۳۵۸، با توجه و تأکید برنقش سپاه پاسداران، بر تداوم آن در اصل یکصدوپنجاهم ، صحه گذارد و سپاه پاسداران را در میثاق ملیِ ـ قانون اساسی ـ جایگاهی ویژه بخشید.

مجلس شورای اسلامی هم ، پس از بررسی‌های کارشناسانه و اعمال نظرات شورای نگهبان، در تاریخ ۱۵ شهریور ۱۳۶۱، اساسنامه سپاه پاسداران انقلاب را تصویب نمود که در تاریخ ۱۸ مهر ۱۳۶۱ عدم مغایرت آن با موازین شرع و قانون اساسی از طرف شورای نگهبان اعلام گردید. متعافب آن، ریاست اولین دوره مجلس شورای اسلامی، حضرت حجت الاسلام والمسلمین هاشمی رفسنجانی، آن را به دولت ابلاغ و از سوی آقای میرحسین موسوی، نخست‌وزیرِ وقت، به سپاه پاسداران ابلاغ شد.

در ۲۶ شهریور سال ۱۳۶۴، حضرت امام خمینی(ره)، فرماندهی معظم کل قوا، در فرمان تاریخی خود به آقای محسن رضایی فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ، تجهیز سپاه پاسداران به سه نیروی زمینی، دریایی و هوایی را تصریح نمودند که این امر نقطه عطفی در سازمان و مأموریت‌های سپاه بود.

تا پایان سال ۱۳۶۹ نیروی مقاومت بسیج در تحقق بخشیدن به ارتش بیست میلیونی و نیروی قدس جهت حمایت از نهضت‌های اسلامی، با تصویب مقام معظم رهبری حضرت آیت الله خامنه ای به سازمان سپاه افزوده شده و پنج نیروی زمینی، هوایی، دریایی، مقاومت و قدس، ساز و کار اصلی تشکیلات سپاه شدند.

قانون سپاه نیز با توجه به تدابیر و رهنمودهای فرماندهی معظم کل قوا حضرت آیت الله خامنه ای ، توسط نمایندگان مجلس شورای اسلامی، مورد بازنگری و بررسی مجدد قرار گرفت و در تاریخ ۲۱ مهر ۱۳۷۰ تصویب و با تأیید شورای نگهبان در تاریخ ۲۴ مهر ۱۳۷۰ توسط ستاد فرماندهی کل قوا به سپاه ابلاغ گردید. این قانون مشتمل بر دویست و سی و پنج ماده و دویست و شصت تبصره می‌باشد. براساس این قانون مأموریت کلی سپاه به شرح ذیل می‌باشد:

الف. دفاع مسلحانه از انقلاب و دستاوردهای آن و حفاظت و دفاع از کشور در مقابل هرگونه تهدید و تعرض مسلحانه از داخل
ب. آمادگی لازم برای مصاف با دشمن مهاجم از مرزها، برای تهاجم و ضربه‌زدن متمرکز(عملیات آفندی)در مواقع لازم
ج. جذب، آموزش، سازماندهی، تجهیز و بکارگیری آحاد مردم به منظور تشکیل ارتش ۲۰ میلیونی
د. انجام فعالیت‌های تحقیقاتی و تلاش در جهت نیل به خودکفایی در زمینه‌های خاص نظامی و موارد سازمان، سیستمها و روش‌ها، آموزش، تجهیزات، تعمیرات و نگهداری
هـ . همکاری با دولت در زمان صلح در عمران و آبادانی کشور با رعایت حفظ آمادگی رزم

اگر چه سپاه هویتی نظامی دارد ولی، نظامی گری در واقع یک بعد از ابعاد هویت این نهاد مکتبی و مردمی است. سپاه نهادی در جهت پیاده کردن اهداف و آرمان های والای انقلاب اسلامی است و نامگذاری سال روز ولادت سالار شهیدان به نام روز پاسدار از این جهت است که سپاه آرمانی بزرگ و مقدس دارد که حفاظت و نگهبانی از نظام و حکومتی است که بر اساس اسلام ناب محمدی – صلی الله علیه و آله- برپا شده است و داعیهء تحقق نسبی آن را در جهان امروزی دارد و دامنهء این آرمان تا زمان حکومت عدل جهانی امام مهدی «عج» نیز گسترده است و بدین لحاظ دارای آرمان های مکتبی، انسانی و جهان شمول است که باید همیشه حرکت خود را بدان سوی جهت دهد.

از طرف دیگر ایثار و فداکاری برای حفظ نظام اسلامی و دستاوردها و اصول آن، آرمانی است که سپاه با درس آموزی از حماسهء حسینی، آن را خط مشی اصلی خود قرار داده است. از این نگاه، سپاه، حسینی و عاشورایی است و همواره آماده است برای حفظ نظام و حکومت اسلام فداکاری کند و با تمام هستی خود در نگهبانی از آن ، بکوشد.

سپاه با پشتوانهء نیروی انسانی مخلص، فداکار، آگاه ، متعهد به مبانی اسلامی و ولایت و با بهره گیری از سال ها تجربه ، تخصص و بینش فنی، امروز به صورت مجموعه ای چون «بنیان مرصوص» است که انقلاب و نظام اسلامی را مانند دژی نفوذ ناپذیر دربر گرفته و آن را از هر خطر و توطئه ای مصون می دارد . اکنون سپاه با سه بعد بسیار قویِ؛ معنوی، نظامی و علمی، تحقق بخش امر خدای تعالی در قرآن است که فرموده:
( وَ أَعِدُّوا لَهُمْ ما اسْتَطعْتُمْ مِنْ قوّةٍ و مِنْ رُباطِ الْخَیْلِ تُرْهَبونَ به عَدُوَّ اللهِ وَ عَدُوَّکُمْ…)
سپاه از بدو تشکیل با وجود مشکلات فراوان، در فعالیت های بزرگ و مهمی شرکت داشته است، بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و اوج گیری دسیسه های دشمنان و گروهک های محارب و ضد انقلاب و منافقین و حزب توده در نقاطی چون خوزستان، گنبد و کردستان، سپاه ضرورت حضور خود را در این نقاط به خوبی تشخیص داد و در جهت رفع آن، بسیج شد و پاسداران جان برکف از خون خود مایه گذاشتند تا جمهوری اسلامی سرافراز و پرشکوه بماند.
تحمیل جنگ از سوی رژیم بعثی عراق به جمهوری اسلامی، صحنهء جدیدی از امتحان الهی را برای سپاهیان پاسدار ایجاد کرد و مسؤولیت خطیر و سنگین آنها را مضاعف ساخت. جایگاه ارزشمند سپاه در طول ۸ سال دفاع مقدس، بی نیاز از توصیف است؛ حق کلام در این زمینه همان جملهء امام راحل (قدس السره) است که فرمودند: «اگر سپاه نبود، کشور هم نبود.
ترور شخصیت های مؤثر نظام و هواپیماربایی ، که از سوی دشمنان شیطان صفت به ویژه استکبار جهانی در دستور کار قرار گرفته بود و شهادت فرهیختگانی چون شهید مطهری، شهید سپهبد قرنی، شهید مفتح، شهید بهشتی، شهید باهنر و شهید رجائی را درپی داشت، سپاه را برآن داشت تا در جهت توقف این ترورهای وحشیانه و ناجوانمردانه و ناامنی هوایی ، به مقابله برخیزد و توطئه شوم ضد انقلاب را از بین ببرد.
فعالیت ها و مأموریت های رزمی، دفاعی و آموزشی، سپاه را از حضور فعال در عرصهء سازندگی کشور دور نداشته و در زمانی که جبههء مقابله با استکبار در سنگرهای اقتصادی و توسعه گشوده شد آنها نیز در این میدان حضور فعال و چشمگیری ایفا کردند. قرارگاه فرماندهی خاتم الانبیا”ص” امروزه گسترهء وسیعی از فعالیت های سازندگی از قبیل: سد سازی، ساخت اتوبان و فرودگاه، بازسازی تأسیسات و اسکله های بنادر دریایی کشور، راهسازی ، پروژه های کشاورزی و دامداری، طرح های آبرسانی و گازرسانی، احداث واحدهای مسکونی، خودروسازی، تولید قطعات صنعتی، درختکاری و احیاء جنگل ها و بازسازی مناطق جنگزده را در بر می گیرد.
از سوی دیگر مراکز علمی سپاه به منظور ارتقاء سطح علمی پرسنل خویش می کوشند تا با برگزاری کلاس های آموزشی ضروری، عناصر سپاهی را از جهات مختلف، انسان هایی کارآمد و پر توان سازند. دانشگاه امام حسین علیه السلام، دانشکده فرماندهی و ستاد، دانشگاه علوم پزشکی بقیة الله (عج) تعلیم و تربیت و افزایش سطح آگاهی و دانش سپاهیان را به عهده دارند و از مراکز آموزش عالی فعال در سطح کشور محسوب می شوند.
برخلاف بسیاری از برداشت‏های رایج در غرب، سپاه یک نهاد صرفاً انقلابی و یا نظامی نیست که هدف اساسی‏اش صدور انقلاب و یا ماجراجویی خارجی باشد. همچنین یک نهاد صرفاً اقتصادی – تجاری با منافع خاص مادی صرف نیست. بلکه سازمانی با کارکردهای گوناگون از جمله : امنیتی، نظامی، فرهنگی، اقتصادی سیاسی است . بی شک ، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ، یکی از مفاهیم نظام و انقلاب ماست که از دیرباز نه به عنوان یک نهاد نظامی ، بلکه به عنوان یک سازمان مردمی و دینی به دنبال حفاظت و حراست از کیان نظام و انقلاب بوده است.
این ساختار مردمی که به دلیل بروز جنگ تحمیلی، هویت خود را در دفاع از مرزهای ایران اسلامی یافت، در ادامه حیات طیبه خود در دوران بازسازی کشور نیز بر مرزهای اقتصادی، سلامت، رفاه و سیاسی دلاورانه ایستاد و با خلق حماسه های مختلف نام ماندگار سپاه را برای تاریخ این مملکت جاودانه تر کرد.
امسال در حالی که از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی بنام دولت و ملت، همدلی و همزبانی مزین شده است، معنای این تلاقی (که هرساله تکرار می شود) به گونه ای غنی تر و ژرف تر خود را به رخ هر صاحب نظری می کشاند و در دل خود مفاهیم و پیام های بسیاری را جای داده است.
پاسدارانی که می خواهند بر مرزهای فرهنگی انقلاب ایستادگی کنند باید پیش از هر چیز فرهنگ را بشناسند و با ابزار فرهنگی در این عرصه مجاهدت نمایند. در این زمینه باید توجه کرد که مطابق فرمایشات مقام معظم رهبری (مدظله العالی) منظور ما از جهاد فرهنگی ، پوستر درمانی، نمایشگاه درمانی ، جشنواره درمانی و مراسم درمانیِ فرهنگ نیست.
پاسداری در عرصه فرهنگ ، همانند پاسداری از مرزهای جغرافیایی در گرو همگرایی همه نیروهای عمل کننده است . بی شک سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز برای حضور جدی در این عرصه نیاز به هماهنگی با سایر نهادهای فرهنگی به وسیلهء تعامل جدی با دولت ، خلاقیت ، نظارت و انتقادهای سازنده دارد ، بنابراین بدون درگیر شدن در بروکراسی های چند لایه ، سپاهِ فرهنگیِ انقلاب باید برای مأموریت جدید خود در جریان “انقلاب فرهنگی” همواره به روز گردیده و تجدید جایگاه و ساختار شود. چرا که بر این باوریم نفوذ و قدرت سپاه پاسداران در جامعه ایران حفظ خواهد شد و این نهاد در شکل‏دهی به آیندۀ سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی کشور نقش مهمی ایفا خواهد کرد.
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با چنین بنیهء معنوی و مادی، چشم اندازی بس روشن پیشِ رو دارد که حفظ نظام مقدس و کشور و نیز تلاش و زمینه سازی برای حکومت منجی بشریت حضرت بقیة الله ارواحنا فداه از مهمترینِ وظایف می باشد.
در پایان ضمن تبریک به مناسبت سوم شعبان ولادت امام حسین (ع) و روز پاسدار ، این روز عزیز را به همه پاسدارن میهن اسلامی شادباش عرض نموده و اقتدار و عزت روزافزون همه نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران را تحت زعامت فرماندهی معظم کل قوا از خدای متعال مسئلت دارم.

مهرداد ابراهیمی فرماندار شهرستان فریدونکنار