رفتارموهن عربستان دربرخوردبازائران ایرانی،تنشی دیگردرروابط ایران وعربستان

تاریخ انتشار خبر : ۹۴/۰۲/۱

مدتی است که روابط دیپلماتیک ایران و عربستان سعودی با تنش و چالش روبه رو شده است. در این میان به جرأت میتوان گفت که اقدامات نسنجیده و خارج از قواعد بین الملل عربستان سعودی بیش ترین نقش را در ایجاد این تنش دارد.
متهم کردن ایران به آشوب در منطقه به ویژه یمن شاید مهم ترین اقدام سعودی ها علیه ایران بود. اما موردی که طی چند وقت اخیر رسانه ای و جنجالی شد، اتفاق ناگوار در فرودگاه جده بود که علاوه بر مسائل دیپلماتیک، احساسات عمومی و غیرت اجتماعی مردم ایران را جریحه دار کرد.
این اتفاق، تعرض دو مأمور سعودی به دو زائر جوان ایرانی بود؛در جهان امروز و در زمانی که رعایت حقوق بشر “مثلا” زیر ذره بین دیده‌بان‌های! مختلف است، امکان وقوع چنین رفتاری در یک مکان عمومی و دولتی که قرار است از امنیت کامل برخوردار باشد؛ دور از ذهن می‌رسد.
شاید ایرانیان امیدوار بودند که با یک شایعه رو به رو شده اند تا اینکه “حسن قشقاوی” معاون وزیر امور خارجه در تأیید این خبر گفت: متاسفانه این اقدام شبه تجاوز برای دو تن از هموطنان ما که در ایام عید نوروز به عمره مشرف شده بودند پیش آمده است.
بررسی سوابق رابطه جمهوری اسلامی ایران با رژیم آل سعود نشان می دهد که این رژیم همواره با عناد مخصوص خود نسبت به ایران اسلامی برخورد کرده و در این مسیر از هیچ اقدامی فرو گذار نکرده است. کشتار خونین حجاج بیگناه ایرانی در سال ۱۳۶۶ یکی از جنایات فراموش ناشدنی رژیم سعودی است؛یکی از اتفاقات تلخی که لطمه ی روحی شدیدی به امام راحل (ره) وارد ساخت وهمین شکستن حرمت خانه ی خدا و کشتار بی رحمانه حجاج بود که امام این جنایت سعودی ها را یک جرم غیر قابل بخشش عنوان نمودند.
رژیم آل سعود براساس خباثت باطنی و وابستگی کامل به جهان سلطه خصوصاً آمریکا و انگلیس، با سوء استفاده از موضوع حج هر آنچه تا کنون از دستش بر آمده علیه ایران اسلامی انجام داده است. این در حالی است که در داخل نیز با کشتار شیعیان مظلوم عربستانی و به خاک و خون کشاندن اعتراضات آن ها و صدور حکم اعدام برای روحانی بزرگ شیعی شیخ النمر و همچنین حمله به کشور یمن ضدیت خود را با اسلام شیعی نشان داده است.
نقش برجسته عربستان سعودی در کاهش قیمت نفت آن هم در زمانی که مذاکرات ایران با ۱+۵ در حال انجام بود یکی دیگر از توطئه های این رژیم مزدور علیه نظام جمهوری اسلامی است.
حمایت از گروه های تروریستی با نام ها و عناوین مختلف برای ضربه زدن به کشورهای شیعه و متحد ایران اسلامی و جنایت هایی که این گروه ها تاکنون مرتکب شده اند رژیم سعودی را به عنوان یک رژیم خونخوار در اذهان عمومی ترسیم نموده است. فهرست اقدامات مخرب این رژیم آمریکایی علیه ایران اسلامی آنقدر گسترده است که باید به طور ویژه بدان پرداخت،اما اینجا مجالی برای آن نیست.
دولت عربستان که مواضع سیاسی هم‌سویی با دولت ایران ندارد، اگرچه هیچ‌گاه از اجرای قوانین خود در مواجهه با زائران ایرانی صرف نظر نکرده، اما تا کنون درباره اتفاقات حج و عمره اندکی برخورد محافظه‌کارانه داشته و طرف ایرانی نیز تا به حال سعی کرده مواضع سیاسی‌اش را در سفرهای زیارتی حج وعمره دخالت ندهد.
اما اکنون به نظر می‌رسد طاقت دولت عربستان به سر آمده و خشم سیاسی‌اش را قصد دارد در سفرهای حج و عمره نشان دهد؛ مثل همان برخوردی که با زائران فلسطینی و سوری داشته است.
آخرین جنایت آل سعود تجاوز به دو نوجوان ایرانی بود که برای انجام مناسک حج عمره به سرزمین عربستان پاگذاشته بودند. این اقدام سبعانه که نشان دهنده ی عمق ماهیت اخلاقی و اعتقادی این رژیم است یکی از تلخ ترین روزها را برای مردم مسلمان و متعهد ایران رقم زده است. به گونه ای که نوعی اعتراضات سراسری را در قالب تجمعات و راهپیمایی ها یا فضای رسانه ای و اجتماعی و مجازی و یا فضای محاوره ای بین مردم رقم زده است.
واکنش ها در جامعه اما شدیدتر بود و پر رنگ تر و بازتاب گسترده ای در رسانه های جمعی داشت؛ از اظهارات مراجع عظام تقلید گرفته تا تذکرات نمایندگان مجلس و سایر مسئولین نظام به دولت.
ارائه طرح یک فوریتی لغو عمره مفرده با ۷۰ امضا به هیات رییسه مجلس و نامه ۱۸ نماینده به رییس جمهوری مبنی بر تقاضای رسید گی جدی و فوری به این موضوع، از جمله اقدامات نمایندگان مجلس بوده است که تا جایی پیش رفت که برخی نمایندگان خواستار اخراج کاردار سفارت عربستان از ایران شدند.
با این تفاصیل و با توجه به سنگ اندازی های دیگر آل سعود بر سر راه زائران ایرانی مانند خودداری از فرود هواپیمای ایرانی در جده، به بهانه های فنی،در حالی که به گفته معاون سازمان حج و زیارت هواپیمایی که از جده بازگردانده شد، از ابتدای عملیات عمره به طور مرتب در حال فعالیت بوده است و یا تعلل در صدور ویزا برای زائران ایرانی در آستانه نوروز ۹۴ به بهانه کمبود نیرو در سفارت و کنسولگری کشورش در ایران، روند صدور ویزای زائران عمره‌گذار ایرانی را متوقف کرد و باعث شد سفر عمره برای ایرانی‌ها به مدت ۱۰ روز تعطیل شود.
به نظر میرسد که بهترین حرف همان باشد که آیت الله مکارم فرمودند همه باید بنشینند و فکر کنند تا کی باید به عمره مستحب با هر قیمتی برویم.
بیانات اخیر مقام معظم رهبری درباره آل سعود نیزبه وضوح وضعیت آینده روابط با عربستان را مشخص کرد، آن‌جا که ایشان با اشاره به سوابق سعودی‌ها در مسائل سیاست خارجی گفتند: ما با سعودیها در مسائل گوناگون سیاسی اختلافات متعددی داریم اما همیشه می گفتیم که آن‌ها در سیاست خارجی متانت و وقار نشان می دهند، اما چند جوان بی تجربه امور آن کشور را در دست گرفته و دارند جنبه توحش را بر جنبه متانت و ظاهرسازی غلبه می دهند، که این کار قطعاً به ضررشان تمام خواهد شد.
در این مقوله دولت دو نقش و تکلیف عمده را بر دوش دارد یکی در فضای دیپلماتیک، آن هم در بالاترین توان یعنی درخواست مجازات عوامل این حادثه تلخ و، محکومیت این رژیم در فضای بین المللی و افشای ماهیت آن، به گونه ای که جهان اسلام متوجه شوند که پادشاه عربستان سعودی نه تنها خادم الحرمین نیست بلکه خائن الحرمین و مجموعه این رژیم یکی از فاسدترین دولتمردان در جهان هستند.
نکته ی دوم تعیین تکلیف حج عمره است. هرچند حج عمره یک عمل عبادی است و در آموزه های دینی بر انجام فرایض حج اعم از واجب و مستحب تأکید فراوان شده است، اما یک عمل مستحبی که موجب شود عزت ایرانی مسلمان و شیعه لگد کوب شود قابل توجیه نخواهد بود. نرفتن به حج عمره در مدت زمانی محدود تا تغییر رفتار رژیم آل سعود که متأسفانه در سال های اخیر انواع بی حرمتی ها را به حجاج ایرانی روا داشته اند قبل از آنکه با هدف ضربه ی اقتصادی به رژیم آل سعود باشد برای احیای عزت از دست رفته ی حجاج ایرانی توسط این رژیم مزدور باید باشد. در عین حال محروم ماندن بازار مکه و مدینه از حضور حجاج ایرانی ضربه ی سختی به بازاریان این کشور وارد خواهد ساخت و رژیم سعودی متوجه خواهد شد که بخش وسیعی از رونق بازار او توسط خریدهای حجاج ایرانی است. مطمئناً این اقدام که یک نوع تحریم نیز محسوب خواهد شد در ایجاد نارضایتی در بین بازاریان سعودی مؤثر واقع خواهد شد.
هر چند که دولتمردان خصوصاً وزارت امور خارجه تاکنون نسبت به این عمل شنیع اعتراضاتی را نسبت به دولت سعودی داشته اند ولی به نظر می رسد آن عزم و اراده ای واقعی در برخورد قاطع با رژیم آل سعود در میان دولتمردان و سیاسیون وجود نداشته باشد.
تعطیلی دراز مدت حج به هیچ وجه نباید سیاست جمهوری اسلامی ایران باشد ولی رفتار ما نیز نباید به گونه ای باشد که سعودی ها با این بهانه هر رفتار ناجوانمردانه ای را با ما داشته باشند. عملی که در فرودگاه جده رخ داده است، بسیار شنیع است و قطعا مسئولان امر باید با قدرت آن را پیگیری کنند، اما واکنش های مردمی نیز نیازمند توجه و هوشیاری جدی مردم و مسئولان است.نباید بگذاریم که یک حادثه در این سطح؛کل معادلات منطقه ای ایران با همسایگانش را زیر سوال ببرد. همچنین باید توجه داشت که به واسطه درگیر شدن در احساسات و هیجانات امنیت ملی داخلی خود را تحت الشعاع قرار دهیم.اینکه این حادثه نقشه ای برای دامن زدن به ایران هراسی و قطبی شدن معادلات منطقه ای باشد دور از ذهن نیست.
اما نکته ای دیگر نیز که نباید از آن گذشت سوء استفاده ای است که عده ای در این بازار پر آشوب از رفتار هنجار شکنانه دو مأمور سعودی می کنند. عده ای این رفتار را به جنگ ملت ایران و مردم عربستان سعودی یا سایر اعراب می خواهند تبدیل کنند که امری قابل قبول نیست. اتحاد مردم مسلمان ایران با جهان اسلام که مردم کشورهای عربی نیز جزیی از آن هستند یک امر استراتژیک است و نباید با توهین روا داشتن به اعراب مسلمان به این ارتباط لطمه وارد کرد. حساب دولت های سرسپرده عربی با مردم این کشورها را باید جدا کرد.
نکته آخر اینکه برخورد قاطع، انقلابی همراه با تدبیر و مصلحت که برخاسته از رهنمودهای مقام معظم رهبری باشد با رژیم آل سعود مطالبه ای مردمی است و دولتمردان نباید آن را فراموش کنند و راه مقابله با حوادثی از این دست، هوشیاری بیشتر مسئولان برای جلوگیری از چنین اتفاقات است و حال بسیاری از هموطنان منتظر هستند تا ببینند در سرانجام این ماجرا چه روشی، عزت اسلامی و ملی ایرانیان را تضمین و تثبیت خواهد کرد؛وهم اکنون نحوه ی برخورد دولت جمهوری اسلامی ایران با رفتار حیوانی این دو مأمور سعودی برای پاسخگویی به افکار عمومی بسیار مهم است.

حسینعلی علی نژاد/کارشناس ارشد روابط بین الملل /عضوانجمن علمی مطالعات جهان