جنگل را در یابیم/ به قلم طالبي

تاریخ انتشار خبر : ۹۳/۰۸/۳

جنگل زیستگاه انواع گیاهان وجانورانی می¬باشد که هریک از آن درچرخه و هرم غذایی دارای اهمیت و تاثیر بسزایی می¬باشند. و در واقع انسان مجاز نیست به بهانه توسعه به تخریب جنگل¬ها و از بین بردن موجودات زنده آن اقدام نماید.جنگل¬های دنیا بیشتر در کشورهای جهان سوم و در حال توسعه، مورد تعرض و کاهش سطح بوده که خود برگرفته از مسائلی منجمله تامین مواد غذایی، فقر فرهنگی-اجتمایی-اقتصادی، افزایش جمعیت و…می¬باشد.

کشور ایران از این قاعده مستثنی نبوده بطوریکه سطح جنگل¬های خزری که از جنگل¬های باستانی ونادر درسطح دنیا بوده وهمچنین دارای کارکرد اکولوزیکی فراوانی می¬باشد درچند دهه اخیر از ۴/۳ میلیون هکتار به سطح تقریبی ۸/۱ میلیون هکتار تنزل پیدا کرده است .

باید توجه داشت این فقط ازنظر میزان کمی بوده و به لحاظ کیفی هم، جنگل¬های شمال حالت شادابی و تنوع اشکوب و تاج پوشش آن¬هم دستخوش تغییرات قرار گرفته است. از بین رفتن جنگل ویا به اصطلاح جنگل زدایی در شمال با افزایش جمعیت و توسعه ناپایدارآن مثل جاده سازی در مناطق کوهستانی و مراتع و تجمع خوشنشین¬ها با احداث ویلا ها در مناطق ییلاقی واز داخل یا مناطق میانبند هم توسط جنگل نشینان و روستاییان و ازمناطق پایین دست هم توسط شهرنشینی و شهرک¬های صنعتی و حاشیه نشینی تحت تعرض و تخریب و تصرف قرار گرفته است. وبا نگاهی گذرا می¬توان دریافت که فشار به جنگل در کنار جاده¬ها و در پایین دست و مناطق آفتابگیر بسیار بیشتر از سایر مناطق است.

جنگل شمال به لحاظ اکوسیستمی متاسفانه بسیار شرایط نامساعدی دارد و در کل بخواهیم این جنگل فعلی تکه تکه ویا جزیره ای شده را بصورت یک اکوسیستم ببینیم در واقع می توانیم بگوییم که جنگل نداریم ولی اگر بصورت تک درخت بخواهیم نگاه کنیم می توان گفت جنگلی وجود دارد .

امروزه اصل بر حفظ جنگل است لذا وضعیت نگران کننده بوده وباید بیش از پیش به جنگل و محیط زیست توجه کرده و موضوعات آن را در الویت قرارداد. توسعه نامتوازن خارج از توان وتحمل جنگل¬ها و زیستگاه¬ها و توسعه جاده بدون تمهیدات حفاظتی با ید مورد بررسی ودقت بیشتری قرار گیرد. با کاهش سطح و از بین رفتن جنگل، تهدیدات و بحران¬های طبیعی و زیستی سریعا بروز کرده و خساتهای فروانی را به امنیت اقتصادی، زیرساخت¬ها و سلامت اجتماعی روحی وروانی و بهداشتی و …وارد می¬نماید. جنگل¬ها ومراتع فواعد بسیاری منجمله تعدیل دما و آب وهوا، جلوگیری از افت سطح آب¬های زیر زمینی و خشکسالی ،جلو گیری ازفرسایش بادی وآبی وسیلاب وشوری، تولید اکسیژن، تلطیف هوا و جلوگیری ازآلودگی هوا و آب و خاک وحفظ زیبایی منظر، حیات وحش، میکرو ارگانیسم¬ها و… را دارا می¬باشند که باید برای حفظ این کارکردها همه عناصر جامعه خود را مکلف به حفظ وحراست ونگهداری و جلوگیری از تخریب و تصرف نموده و در راستای اصل پنجاهم قانون اساسی که حفظ محیط زیست را یک وظیفه عمومی می¬داند جامه عمل بپوشانند چراکه دیگر فرصت تامل و تاخیر باقی نمانده است . یک نکته که بحث روی آن قابل بررسی می¬باشد این است که تغییرات در عرصه های طبیعی در بلند مدت نمود پیدا می کند و وضعیتی که در مناطق حکمفرماست که هر روزه شاهد انقراض گونه¬های گیاهی و جانوری می باشیم ناشی از فشارهای است که در سال¬های قبل به طبیعت وارد شده و باعث شده تا طبیعت ظرفیت و آستانه تحمل آن پایین بیاید و اگر ما شاهد تعداد دام کمتر نسبت به سال¬های قبل در عرصه هستیم ولی همچنان در سراشیبی قرار داریم مبین عملکرد قبلی ما وتوجه نداشتن به تغییرات ونوسانات اقلیمی و شاخص¬های توسعه می¬باشد

واین نکته قابل ذکر است که رژیم بارندگی ومیزان آن بدلیل صنعتی شدن و افزایش گازهای گلخانه ای و در نهایت گرم شدن زمین تغییر کرده وبه این دلیل ما شاهد تنش¬هاای محیطی و مخاطرات زیستی فراوانی منجمله بیماری¬های جدید و ناشناخته، سیلاب¬ها و طوفان¬های فروان، پایین آمدن ظرفیت تولید مواد غذایی و در کل تهدید امنیت غذایی وبهداشتی می¬باشیم.
نگذارید بمیرد جنگل که جهان خواهد مرد.

طالبي كارشناس حفاظت محيط زيست