نقش رسانه ها و وسایل کمک آموزشی در ارتقای سطح یادگیری دانش آموزان

تاریخ انتشار خبر : ۹۳/۰۸/۱

امروزه با گسترش و نشر علم ( انفجار دانش ) در جهان هر جامعه ای تلاش می کند تا از این قافله سریع و السیر عقب نماند و خودش را با علم روز وفق بدهد.

یکی از ارکان مهم هر کشوری آموزش و پرورش می باشد که ترقی و پیشرفت آن باعث ترقی و سلامت جامعه می گردد.

آموزش و پرورش هم باید برای رسیدن به اهداف خود از ابزارها و مولفه هایی استفاده نماید. بخشی از این ابزار و مولفه ها به دانش آموز و شیوه های آموزش و یادگیری برمی گردد.

برای رسیدن به مهم باید از رسانه ها و وسایل کمک آموزشی و دیگر امکانات موجود استفاده کرده تا اهداف محقق شود. رسانه ها و وسایل کمک آموزشی چیز تازه و نویی نیستند بلکه از زمانی که آموزش شروع شده است، رسانه ها و وسایل کمک آموزشی نیز وجود داشته اند. بی شک یکی از نخستین رسانه ها و وسایل کمک آموزشی بیان معلم، گچ، و تخته سیاه بوده است. و پس از آن وسایلی مانند ضبط صوت، رادیو، فیلم، نقشه، تلویزیون، ویدئو، رایانه و … نیز جایی برای خود در امر آموزش پیدا کردند.

استفاده از رسانه ها و وسایل کمک آموزشی اگر با حواس پنجگانه دانش آموزان تلفیق شده و با برنامه ریزی و بهره برداری صحیح انجام شود، می تواند سرعت، دقت، استعداد، و خلاقیت فراگیر را شکوفا کرده و باعث تعمیق و تثبیت یادگیری در آنان شود. اهمیت استفاده از رسانه ها و وسایل کمک آموزشی بقدری زیاد است که، اگر درست استفاده شود میزان یادگیری را از ۳۰ % معمولی به ۷۵ % می رساند. تلفیق استفاده از رسانه ها و وسایل کمک آموزشی با کاربرد حواس مختلف می تواند تاثیرات زیادی در یادگیری داشته باشد که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد :

۱ – قابل لمس بودن برای تفکر و ایجاد مفاهیم

۲ – جلب توجه و علاقه فراگیران

۳ – یادگیری سریع و پایدار

۴ – کسب تجارب واقعی و عینی. معضلات آموزشی موجود در جامعه ی امروز ( انفجار دانش، آمار افراد لازم التعلیم، کمبود معلمان آگاه و دلسوز) و نیز نقش حواس در یادگیری را می توان از دلایل تقسیم بندی و استفاده از رسانه ها و وسایل کمک آموزشی نام برد. ۷۵ % یادگیری انسان از طریق کاربرد حس بینایی و ۱۲ % از طریق ۳ حس ( بویایی، لامسه، چشایی) و مابقی ۱۳% از طریق کاربرد حس شنوایی صورت می پذیرد.

پس اگر دانش آموزان را درگیر کسب تجارب مستقیم و عینی و دست اول کنیم یادگیری در آنها ثبات بیشتری پیدا خواهد کرد. مزایای استفاده از رسانه ها و وسایل کمک آموزشی را می توان :

۱ – بازده آموزشی

۲ – یادگیری انفرادی

۳ – دسترسی به فرهنگ و آموزش همگانی

۴ – ایجاد علاقه مندی

۵ – کسب تجارب دست اول

۶ – پیوستگی افکار نام برد.

با این همه اهمیتی که رسانه ها و وسایل کمک آموزشی دارند، مواردی نیز وجود دارند که باعث عدم استفاده از وسایل کمک آموزشی می شوند از جمله:

۱ – عدم آشنایی کامل بعضی ازمعلمان با رسانه ها و وسایل کمک آموزشی و ازمایشگاهی

۲ – کمبود و مستعمل بودن وسایل موجود

۳ – به روز نبودن وسایل

۴ – نبود علاقه و انگیزه

۵ – تراکم بالای دانش آموزان کلاس

۶ – مقاومت بعضی از معلمان. پس وظیفه ما ایجاد شرایط و تامین امکانات و مواد آموزشی است تا دانش آموزان بتوانند با کمک آنها و یاری معلم آگاه و دلسوز خود در تولید علم سهم داشته باشند و خلاقیت خودشان را بروز داده و به یادگیری عمیق و پایدار که از اهداف آموزش و پرورش است دست یابند.

در این زمینه به همکاران پیشنهاد می¬شود که :

۱ – لیستی از رسانه ها و وسایل کمک آموزشی مورد نیاز خود را قبل از شروع سال تحصیلی تهیه کنند

۲ – سرویس کامل وسایل هوشمند مدرسه را انجام دهند

۳ – طبقه بندی وسایل با توجه به تغییرات کتب انجام دهند

۴ – ترغیب دانش آموزان به ساخت بعضی از وسایل مورد نیاز را در دستور کار خود قرار دهند

۵ – نمایشگاهی از دست سازهای دانش آموزان تشکیل دهند.

نویسنده: سید کریم سلیم پور کارشناس آموزش ابتدایی
ویرایش شده توسط عباس قاسمی مدیر مرکز علمی دکتر چمران