اتاق فکر- از توهم تا واقعیت/ به قلم محمدیان

تاریخ انتشار خبر : ۹۳/۰۲/۲۱

ایران- مازندران- شهر افسانه ای مهروان- سال ۱۳۹۹
هم اکنون در پاییز سال ۱۳۹۹ هستیم و گروه های مستقر در اتاق فکر در حال برنامه ریزی برای سال ۱۴۰۰ و به خصوص نوروز سال ۱۴۰۰ هستند. گروه های زیباسازی – تبلیغات و رسانه – توریسم- بهداشت و درمان – ورزش و سلامت
عمومی- آی تی و فناوری مدرن- هنر-کتابخوانی-تفریح و سرگرمی- آموزش همگانی و…… . این گروه ها هریک از ۲ تا ۳ عضو ثابت و یک عضو مهمان تشکیل شده اند.تصمیمات در هر یک از گروه ها بر اساس برسی های آماری که در داخل شهرتوسط تیم تخصصی تحقیقات زیر نظرریاست اتاق فکر فعالیت میکند انجام میشود.گروه های زیباسازی – هنر- تفریح و سرگرمی- فرهنگ و مذهب …. بامشارکت در جلسات بین گروهی برنامه دقیق و منظمی را برای تعطیلات سال نوتدوین خواهند کرد. تصمیمات اتخاذ شده حداکثر تا پایان پاییز در قالب بسته های پیشنهادی به ادارات و ارگان های اجرایی مربوطه فرستاده می شود تامدیران شهر بتوانند از نقطه نظرات مشاوران حرفه ای خود بهره مندشوند.ایده اتاق فکر برای بار اول در سال ۱۳۹۱ مطرح گردید و در پاییز همان سال به طور جدی پیگیری شد و اولین اتاق فکر کارش را در یکی از اتاق های شهرداری شروع کرد. مطرح شدن این ایده به دنبال نارضایتی مردم شهر ازاوضاع نابسامان شهر در حوزه های زیباسازی – تبلیغات و رسانه – توریسم –حمل و نقل – هنر – تفریح و سرگرمی بود.در ابتدای مطرح شدن این طرح مخالفت های جدی و شدیدی علیه ان صورت گرفت و مدیران شهر با خود گفتند که شایدوجود چنین اتاقی به معنای دست کم گرفتن توانایی های فکری و اجرایی شخص مدیران باشد.اما به دنبال نارضایتی بیشتر مردم و انعکاس خبرهای نارضایتی شهروندان در رسانه های جمعی، این ایده بار دیگر مورد بررسی قرار گرفت وبا تشکیل موقت اتاق فکر تنها در گروه های زیباسازی و توریسم موافقت
شد.حوزه فعالیت هر گروه به صورت دستورالعمل به انها ابلاغ شد و گروه هاکار خود را آغاز کردند.در ادامه این دو گروه به این نتیجه رسیدند که درعمل گروه توریسم به گروه های دیگری همچون گروه های تبلیغات و
رسانه،بهداشت و درمان،هنر و سرگرمی و … نیاز دارد و این نیاز به صورت کتبی به فرماندار و شهردار اعلام شد.البته در وهله اول با پیشنهاد توسعه گروه های فکر مخالفت شد اما بعد با توجه به منطقی بودن این
درخواست،موافقت اعلام شد و اینبار یک پست جدید توسط فرماندار به اتاق فکراضافه شد که صرفا وظیفه ی نظارت بر تصمیمات اتاق فکر را بر عهده داشت.
این ناظر علاوه بر نظارت و تهیه گزارش به نوعی سخنگوی فرماندار نیز بود.یعنی برخی از تصمیمات قبل از اعلام کتبی به مدیران شهر توسط نماینده فرماندار مورد بررسی قرار می گرفت و ایرادات احتمالی به گروه ها گوشزد می شد تا ازارجاع دوباره ی بسته ی پیشنهادی از طرف مدیران ادارات یا سازمان ها به گروه و اتلاف وقت جلوگیری شود.پس از گذشت حدود ۶ ماه از شروع کار اتاق فکر تقریبا تمامی گروه های مورد نیاز تشکیل شده بودند و جلسات منظم هفتگی در جریان بود و مسائل ریز و درشت شهر مورد تفکر و بررسی قرار می گرفت و در نهایت تصمیمات فرستاده می شد.یک سال بعد از شروع کار اتاق فکر کم کم نفوذ مدیران شهر در اتاق فکر بیشتر شد و کار به جایی رسید که در سال دوم تاسیس اتاق فکر تقریبا تمامی اعضا، نمایندگان مدیران شهر در اتاق فکر
بودند و به نوعی نظرهای شخصی مدیران در تصمیمات تحمیل می شد وبدین ترتیب اتاق فکر مکانی برای اثبات درستی تصمیمات آنها بود.این واقعه کم کم تاثیرش را در اداره شهر نشان داد و مردم احساس کردند که انگار اتاق فکرجایی برای فکر نیست و اصلا فکری در آن نیست.به خواست شهروندان بازنگری دراتاق فکر انجام شد.انتخاب اعضای اتاق با رای مستقیم مردم عملا انجام نشدنی بود.چون این شهر افسانه ای تنها شهری بود که چنین اتاقی داشت و درقانون اساسی کشور چنین اتاقی تعریف نشده بود و به همین دلیل ساز و کارقانونی برای انتخاب با رای مستقیم مردم وجود نداشت. تنها راه ممکن برای غربال کردن مشاوران در اتاق فکر انتخاب انها توسط خود مردم در حوزه تخصصی فعالیتشان بود.به طور مثال افراد فعال در حوزه ی توریسم و گردشگری ۲ نفرنماینده از بین خود انتخاب و به اتاق فکر معرفی کردند و گروه های دیگرنیز به همین منوال نمایندگان جدید را به اتاق فکر فرستادند.این بارفعالان در حوزه های تخصصی به صورت اتاق فکر در سایه نظرات خود را به نمایندگانشان در اتاق فکر انتقال میدادند و بدین گونه تقریبا تمام متخصصین حوزه های مختلف توانستند در اداره شهر به مسئولان شهر مشاورهدهند.
در سومین سال تاسیس اتاق فکر تقریبا حضور و فعالیت اتاق فکر یک امرضروری برای شهر محسوب می شد و همچنین مشاوران در اتاق فکر با تجربه تر وسنجیده تر از قبل فعالیت می کردند و تمام مدیران شهر در تصمیمات خود نظر گروه های فکر را لحاظ مد نظر قرار می دادند.چراکه این نظرات برگرفته از بررسی های دقیق بودند که مطمئنا مدیران شهر به دلیل مشغله زیاد اینچنین نمیتوانستند با فراغ خاطر فکر کنند و تصمیم بگیرند.در سال چهارم،شهر بارشد مسائل انحرافی جوانان روبه رو شده بود.به پیشنهاد فرماندار گروه مددیار شهری به اتاق فکر اضافه شد و از آنجا که مشاوران اتاق فکر خودتوسط متخصصین حوزه ی فعالیتشان تغذیه اطلاعاتی می شدند، توانستند در
کنترل مشکل پیش آمده نقش موثری ایفا کنند.به لطف وجود اتاق فکر و همکاری صمیمانه مشاورین اتاق فکر و مسئولین شهر،اوضاع شهر روز به روز بهتر می شد.
خبر تاسیس و فعالیت اتاق فکر در شهرهای مجاور و در تمام استان و درکشور منتشر شد.این اتاق در برخی از شهرها با اقبال خوبی روبه رو بودو با توجه به عملکرد اتاق فکر در شهر افسانه ای مهروان، بلافاصله پذیرفته
شد و در شهرهایی که قدرت در شهر پیچیدگی خاصی داشت با اقبال کمتری روبه رو شد و با آن در وهله اول مخالفت شد. شهرهای موافق با اتاق فکر برای تاسیس و آموزش نحوه ی فعالیت اتاق فکر نمایندگانی را به شهر افسانه ای
مهروان فرستادند تا با حضور در جلسات آموزش های لازم را ببینند.در مواردی هم رئیس اتاق فکر بنابر درخواست دیگر شهرها خود نمایندگانی را به آن شهرها اعزام میکرد تا در تاسیس اتاق فکر آموزش های لازم را ترتیب دهند.

باگسترش اتاق فکر در سطح ملی،فعالیت اتاق فکر دچار تغییراتی شد.در برخی ازشهرها مدیران تصمیم گرفتند که گروههای فکر مربوط به سازمان خود را درساختمان اداری خودشان داشته باشند تا مشاوره سریعتر و مداومتر انجام شود.
این ایده یک نارسایی کلی داشت که موجب شد بعد از گذشت سه ماه از جداسازیگروه ها،دوباره اتاق فکر متمرکز گردد.نارسایی در واقع همان تفکیک محلاجلاس گروه های فکر بود.چرا که کار کردن چند گروه در حوزه های تخصصی برسر یک موضوع نادیده گرفته شده بود و این کار از کیفیت فعالیت اتاقمیکاست. تفاوت اساسی که اتاق فکر با شورای شهر داشت این بود که اعضایشورای شهر معمولا در مجموع در دو یا سه حوزه تخصص داشتند،

اما اتاق فکرتمامی حوزه های تخصصی را تحت پوشش قرار می داد و بسته های پیشنهادی حتیبه شورای شهر نیز ارسال می شد. طلبه جوانی که در گروه فرهنگ و مذهب مشغولبه فعالیت بود،توانست با کمک مشاوران گروه تبلیغات و رسانه شیوه های جدیدفرهنگ سازی مکتب شیعه را ارائه دهد و با تلاش های این طلبه جوان اخلاقعلوی در شهر نمود تازه ای به خود گرفت.در سال ۱۳۹۹ اتاق فکر حتی موکلانخصوصی هم دارد.مدارس دولتی و غیر دولتی،شرکت های خصوصی و …. در مسائلعمومی از اتاق فکر مشاوره می گیرند. هم اکنون مشاوران در اتاق فکر عیدسال ۱۴۰۰ را از نظر میگذرانند و تلاششان این است که سال نو را با برنامهای نو در خدمت مردم شهر باشند.

اتاقی که خود ابتدا ایده بود، الان ایده پرداز است. اتاق فکر سال جدیدخوشی را برای شهروندان شهر مهروان برنامه مند است.