جنگ روانی یا روایی/ به قلم محمدصادق مطهری فرد

به نام خدا
در جنگ روایت‌های دشمن مسیر را گم نکنیم

سال ۲۰۰۱ اندیشکده آمریکایی “رند” کتابی پژوهشی با عنوان «شبکه ها و جنگ های شبکه‌ای» منتشر کرد.
جان آرکیولا و دیوید رونفلد در این پژوهش، جمله‌ای طلایی دارند که گذشت زمان ارزش و اعتبار آن را بیش از پیش روشن کرده است. آنان می‌نویسند؛
« در جنگ های فردا برنده کسی نیست که بزرگ ترین بمب ها را دارد، کسی است که بهترین روایت را دارد.»
آنچه در دنیا مقدمات یک پیروزی را مهیا می‌کند، جنگ روانی و بهم ریختن معادلات و محاسبات اجتماعی به واسطه‌ی شایعاتی است که در رسانه‌ها و فضای مجازی انتشار می‌یابد. اما این روزها شاهد تغییر در رویکردها و تغییراتی محسوس در ایجاد جنگ روانی در اجتماع هستیم و آن جنگ روایت‌هاست. مبنای اصلی جنگ روانی شایعه است. اما جنگ روایت، جنگ شناختی است. قرائت شما از واقع است. پسا حقیقت اینجاست. باید بدانیم که مبارزه با این جنگ بسیار سخت‌تر است.
فرماندهان این جنگ برای اینکه یک مقوله و اصل بنیادین را مورد هجمه قرار دهند، سعی در تنظیم روایتها از افراد مورد اعتماد و به دنبال آن مستندهای تاریخی می‌سازند، از کمپین‌های اجتماعی و رسانه‌ای برای تحلیل‌ها و پرورش نگاه خود کمک می‌گیرند، از شبکه‌های اجتماعی کانال‌های پرطرفدار و خنثی را که معمولا طنز و انیمیشن منتشر می‌کنند برای انتشار کلیپهای خود بهره می‌برند.
اما در مرحله‌ی عمل چگونه است. به عنوان مثال در زمان سالگرد امام خمینی(ره) به ناگاه بی بی سی با سندسازی و جعل و دروغ، در اولین قدم مدعی می شود اسناد محرمانه‌ای بدست آورده که نشان می‌دهد، آیت الله خمینی تماس‌های سری با دولتهای کندی و کارتر داشته است!
مرحله‌ی دوم همزمان یک خاطره‌سازی از یکی از مسئولین رده بالای کشور، برملا می‌شود که مدعی است امام، آن امامی که آمریکا را شیطان بزرگ می‌خواند، خواهان دوستی با آمریکا و نگفتن مرگ بر آمریکا بود!
مرحله‌ی سوم دیوید پترائوس فرمانده اسبق نیروهای آمریکایی در عراق، مدعی می‌شود سردار سلیمانی برای مذاکره با آمریکا پیام می‌داد.
وقتی فرماندهان جنگ روایتی، این پازلها را در کنار یکدیگر قرار می‌دهند و بیش از ۵۰ درصد برنامه‌ها و رسانه‌های خود را متمرکز در این امر می‌کنند، باور پذیری برای مخاطبین بیشتر شده و اسطوره‌ای که سازش ناپذیری با آمریکا سرلوحه‌ی تمام کارهایش بوده است در نگاه مخاطب، تخریب می‌شود.
سرداری که در میدان جنگ شعارش مرگ بر آمریکاست، در نگاه مردم مورد تزلزل واقع می‌شود.
از طرفی مخاطب کم کم قبول می‌کند که در لایه‌های پنهانی مدعیان مبارزه با استعمار نوعی سازشکاری موجود است و عادی سازی و نرمالیزاسیون القا شود. و مخاطب چنان در بمباران اخبار و شایعات و دروغ بزرگ درگیر می شود که دیگر حتی صدای ابراهیم یزدی نهضت آزادی را نمی‌شنود که کدام تماس سری امام؟! کارتر نامه نوشت و امام(ره) علنی جواب داد که «ما با مردم آمریکا مشکلی نداریم»، نه «دولت آمریکا!»
حتی صدای کارنلوس سفیر ایتالیا در عراق را نمی‌شنود که کدام پیام سردار؟! بی بی سی دروغ و برعکس می‌گوید، ما به نیروهای شیعه عراق التماس می‌کردیم که مستقیما با سلیمانی ارتباط بگیریم و او رد می‌کرد!

این یعنی جنگ روایت‌ها و درگیری و مشغول کردن مخاطب با روایتهای مختلف و ایجاد فضای دلخواه و مسیر تعیین شده برای مخاطب…

امروز در فضای کرونایی در این جنگ روایت‌ها، شاهدیم که چگونه شهر مقدس قم مورد خطاب واقع می‌شود.
ابتدا از محل انتشار بودن ویروس کرونا در کشور توسط قم، آن هم از زبان یک مسئول رسمی، در حالی که قم نه فرودگاه دارد و نه مرز دریایی…
دوم در مورد روحانیت و مخالفت با قرنطینه شدن آن، درحالی که مراجع و حوزه‌ی علمیه، پیشقراولان تعطیلی کلاسها و دروس حوزوی بودند و اظهار نظر آیت الله علیدوست که هیچ ممانعتی در قرنطینه از طرف علما و حوزه‌ی علمیه نبوده است…
سوم تمرکز بر روحانیت و اینکه بهترین ماسکها و لوازم بهداشتی برای آنها ارسال می‌شود… این درحالی است که طلاب جهادی در بیمارستانها برای کار در این مراکز در بعضی مواقع با کمبود ماسک و لوازم بهداشتی روبه رو بودند.
چهارم فرار طلاب از شهر قم و اینکه حتی برای نماز جماعت، آخوندی، پیدا نمی‌شود… درحالی که تصمیم مسئول امور مساجد مبنی بر تعطیلی نماز جماعت در کل کشور بوده است.
اینگونه معاندین با جنگ روایتها و چیدن پازل‌ها از روایات مختلف، موجب قم هراسی و در آخر نگاه بدبینانه نسبت به روحانیت و طلبه‌ها بهره برده‌اند و قس علی هذا در مورد تمامی مسائلی جاری کشور و منطقه…

حواسمان باشد، آنجا که راه را گم کرده‌ایم و فضا تیره و تار است. این جمله‌ی طلایی شهید ابراهیم همت را بیاد آوریم…
« هر موقع در مناطق جنگی راه رو گم کردید نگاه کنید آتش دشمن کدام سمت را می کوبد همان جبهه خودی است.»

قم مقدسه
۲۷ رجب ۱۴۴۱
محمدصادق مطهری فرد
کاظمیان

دیدگاه های این مطلب

5 نفر دیدگاه خود را در مورد این خبر بیان کردند. شما نفر بعدی باشید

  1. درود! سپاس از قلم دغدغمندجنابعالی. ان شاالله خداوند به ما درک درست حقایق و تحلیل واقعیت ها را بدهد.

  2. سلام
    موضوع خیلی مهمی رو پرداختید حضرت آقا

    در مورد چیستی جنگ روانی اینطور می گویند که:
    جنگ روانی یک اصطلاح با ابعاد گسترده است، اما در تمام موارد بیانگر اقدامات صورت گرفته برای کاهش روحیه و آرامش ذهنی دشمن است. استفاده برنامه‌ریزی شده از تبلیغات به وسیله عوامل آشكاری همچون رادیو، تلویزیون، مطبوعات و عوامل پنهانی مانند شایعه به منظور تحریف عقاید، بی‌اعتبار كردن انگیزه‌ها و كاستن اقتدار حكومت مخالف است.

  3. امام خامنه ای ضمن بیاناتشون در دیدار اعضای مجلس خبرگان رهبری فرمودند که:
    در جنگ روانی و آنچه كه امروز به او جنگ نرم گفته میشود در دنیا، دشمن به سراغ سنگرهای معنوی می‌‌آید كه آنها را منهدم كند.۱۳۸۸/۰۷/۰۲

  4. رژیم امریکا و شبکه بین‌الملل صهیونیزم با مایوس شدن از مقابله‌ى نظامى و اقتصادى با ایران اسلامى، اینک بر تلاش تبلیغى و سیاسى خود افزوده‌اند.

    پیام مقم معظم رهبری به کنگره‌ی عظیم حج
    ۱۳۷۷/۱۲/۲۸

  5. یکی از ابزارهای جنگ روانی
    شایعه هست
    شایعه، ادعای مشخصی است که جهت برانگیختن باور مخاطبین به کار می رود و دهان به دهان از فردی به فرد دیگر منتقل می گردد و فاقد هر گونه سند و مدرک مطمئن می باشد. اهداف ایجاد شایعه عبارتند از:

    الف) ایجاد بدبینی نسبت به نظام و مسئولین آن که می تواند آثار نامطلوبی را در پی داشته باشد.

    ب) افزایش نگرانی و اضطراب در مردم.

    ج) ترور شخصیت و لکه دار کردن قداست ارزشها، مسئولین و نظام.

    د) ایجاد فضای ناسالم اجتماعی.

    و) ایجاد تفرقه در میان مردم، برای از بین بردن وحدت و یگانگی که پیروزی هر ملتی تنها در سایه آن تحقق خواهد یافت. نکته مهم دیگر این که در شایعه سازی، دشمن حتما در پی نتیجه از آن نخواهد بود؛ زیرا که با ایجاد شایعه، افکار را به سمت مسائل غیرضروری سوق می دهد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *