خطر در کمین گردشگران و چشمه سورت در معرض تخریب/ به قلم قربان نوروزی

چشمه باداب سورت بخش چهاردانگه دهستان پشتکوه واقع در ۹۵ کیلومتری جنوب شرقی ساری یکی از دو عجائب طبیعی جهان به عنوان دومین اثر طبیعی ملی ایران پس از دماوند در سال ۱۳۸۷ به ثبت رسیده است.

چشمه باداب سورت دومین چشمه آب شور جهان که در ارتفاع ۱۸۴۱ متری سطح دریای آزاد و در حاشیه روستای سورت که هم اکنون اثری از این روستا نیست واقع شده و در حال حاضر این چشمه که شهرت جهانی دارد به روستای اروست و مالخواست به ارث رسیده است.

چشمه باداب در اصطلاح زبان محلی به معنای آب “بادو” اطلاق می شود که خاصیت درمانی دارد و برای انواع امراض من جمله بیماری های پوستی، رماتیسمی، میگرن و… بسیار مفید است.

چشمه های باداب سورت مشتمل بر چند چشمه با آب های کاملاً متفاوت از لحاظ رنگ، بو و مزه است که بزرگترین آن با آب شور محل شنا جهت درمان مورد استفاده قرار می گیرد.

چشمه دوم بامزه ترش در بالادست چشمه شور واقع شده و دارای آبی به رنگ قرمز و نارنجی است. جریان آب های رسوبی و معدنی این چشمه ها طی سالیان سال در شیب پایین دست، صدها طبقه بصورت پلکانی و ده ها حوضچه بسیار زیبا با رنگ های نارنجی، زرد و قرمز در اندازه های مختلف به صورت پلکانی پدید آورده است.

املاح موجود در آب حوضچه های چشمه باداب سورت عبارتند از آهن، آهک، گوگرد و مس است که هفت رنگ زیبا را خلق می کنند.

اکسید آهن، آب را به رنگ قرمز، رسوب مس آب را به رنگ سبز، گوگرد به رنگ زرد، آهک و نمک هم آب حوضچه ها و لایه ها و طبقات پلکانی شکل را به رنگ سفید نشان می دهد که در طی سالیان طولانی و دراز جریان آب چشمه سورت در مسیر حرکت خود صدها طبقات و دهها حوضچه زیبا را به رنگ قرمز، نارنجی و زرد بوجود آورده است که امروزه صنع لایزال الهی مورد توجه دوستداران طبیعت قرار دارد و هر روز هزاران نفر از خلقت و نقاشی بی بدیل و همیشه بدیع آفریدگار جهان دیدن می کنند و از مشاهده این مناظر لذت می برند.

اخاذی از مسافران
بخش اول این یادداشت مقدمه ای از وجود یک چشمه سحرآمیزی است که همه ما بدان واقف هستیم اما نکته دوم این است: آنهایی که از دورترین نقطه کشورمان و یا به عنوان یک گردشگر از اروپا، آمریکا و آسیا به مقصد چشمه باداب سورت سفر می کنند با ورود به دامنه مرتفع ترین نقطه مابین دو روستای اروست و مالخواست در اطراف این چشمه افرادی با ایجاد یک پارکینگ بی در و پیکر و فاقد هرگونه امکانات بهداشتی، رفاهی، امنیتی با اخذ ۵ تا ۱۰ هزار تومان به فکر دوشیدن و یا اخاذی از خودروهای مسافران و گردشگران هستند و کسی حق اعتراض ندارد.

نکته سوم اینکه تعدای وانت نیسان و تراکتور با اخذ ۱۰ هزار تومان مسافران را از پارکینگ تا چشمه سورت به مسافت تقریبی ۵۰۰ متر از یک جاده صعب العبور فاقد یک جاده مناسب جابجا می کنند که سربالا و پایینی جاده به همراه چاله و چوله های زیاد جیغ و داد مردم به علت ترس و دلهره و رعب و وحشت از کیلومترها شنیده می شود و بسیاری از مسافران با رسیدن به مقصد به راحتی نفس می کشند و از باب اینکه به سلامت بازگشتند خدا را شکر می کنند.

مشکلات راه دسترسی به چشمه باداب سورت
پرسش این است که چرا این مسیر که قبلاً از مسیر غربی تردد با سواری هم امکان پذیر بود مسدود شد و اینک پس از گذشت یک دهه با ایجاد یک جاده از ضلع شرقی تردد با خودروهای سواری امکان پذیر نیست و چرا حتی سالی یک بار با گریدر جاده مرمت و بازسازی نمی شود؟

بسیاری از مردم معتقدند اگر جاده ایجاد شود نان بسیاری از آنهایی که به فکر منفعت و کاسبی هستند آجر خواهد شد.

چرا عاقل کند کاری که باز آرد پشیمانی
مرگ در کمین گردشگران تراکتور و وانت ها زوزه کشان از پای کوه به بالا حرکت می کنند و اگر خدای ناکرده یکی از وانت ها به علت صعب العبور بودن و یا انحراف و یا نقص فنی از ارتفاع ۵۰۰ متری واژگون شود بی شک حادثه ای دلخراش رقم می خورد و آن وقت چه کسی پاسخگو خواهد بود و در آن صورت مقصر یا مقصران آن پیامد چه کسی خواهد بود؟
بدیهی است استاندار، فرماندار، بخصوص مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری، بخشدار، دهیار، شورای محل و راننده و حتی نیروی انتظامی در این مورد مقصر خواهند بود زیرا تا امنیت گردشگران از همه لحاظ تامین نشود تردد با چنین خودروهایی عقلانی نیست.

سوال دیگر مردم این است که مگر شرکت های بیمه چند نفر از سرنشینان وانت ها را بیمه می کنند تا خدای ناخواسته راننده انجام این کار را غیرعمد بداند پس در صورت هرگونه پیامدی برعمدی بودن حادثه صدق می کند.

کشف حجاب
برخلاف دیگر مسافران و گردشگران عده ای با ما همراه شدند و پیاده مسیر پارکینگ تا چشمه سورت را پیمودیم که این کوهنوردی خالی از لطف نبود.

اما نکته ای که مورد رنجش خاطر برخی خانواده ها را در پی داشت و کسی جرات حتی تذکر را به خاطر حفظ آبرو و حیثیت و وجود خانواده نداشت. بدحجابی و بی حجابی عده ای از مرفهان بی درد و از خدا بی خبر است که اکنون در جاده، دریا، جنگل، اماکن سیاحتی و… باعث ناهنجاری و نوعی ولنگار فرهنگی هستند تا با بروز چنین کارهایی عقده گشایی کنند.

تخریب لایه های جدید پلکانی
کارشناسان معتقدند برای ایجاد دیواره و لایه های جدید پلکانی در اطراف حوضچه ها ۲۰۰ تا ۳۰۰ سال زمان نیاز است اما به دلیل عدم ایجاد موانع در اطراف حوضچه ها و نداشتن مسئول مستقیم هرتازه واردی بلافاصله پس از ورود در جای جای اطراف چشمه و پلکان ها فیلم و عکس یادگاری می گیرند و در صورت ادامه این بی توجهی و مسامحه در مدیریت این اثر ملی، در آینده باید شاهد تخریب آن باشیم پس تا دیر نشده صاحب این اثر طبیعی ملی را معرفی کنید تا شاید بتوان از این میراث ماندگار و ارزشمند صیانت کرد.

یوسفعلی زارعی که به اتفاق اعضاء خانواده اش از بهشهر در بلندای چشمه به زیبائی های طبیعت بکر و چشمه و خلقت رنگ ها به نظاره نشسته بود در گفتگو با خبرنگار ما گفت: جای بسی تاسف است که یک چشمه در دورترین و صعب العبور ترین منطقه مازندران هزاران نفر بازدیدکننده از سراسر کشور و حتی دیگر کشورها داشته باشد اما دریغ از یک سرویس بهداشتی.

وی ادامه داد: بسیاری از کشورها با تصویربرداری ازاینگونه آثار طبیعی بطور مصنوعی نمونه و بدل آن را در کشورشان ایجاد می کنند و زمینه اشتغال صدها نفر را فراهم می کنند اما در کشور ما همه چیز جز یک سری امکانات رفاهی آماده است اما یک مدیر که بتواند با اندکی سرمایه این اماکن را مهیا کند وجود ندارد و باید حسرت اماکن سیاحتی و تفریحی دیگر کشورها را بخوریم.

در این سفر با یک فرانسوی اهل مارسی فرانسه به نام آنجلو که به اتفاق همسرش در سورت حضور داشتند آشنا شدیم که وی در گفتگوی کوتاهی با تکرار چرا چرا این طبیعت زیبا باید چنین باشد گفت: حیف است که از این سرمایه گرانبها در میان این کوه باعظمت به شایسته استفاده نمی شود.

وی ایران را کشوری سرمایه دار دانست که در بهره گیری از این سرمایه عظیم بخوبی استفاده نمی شود.

وی در خاتمه از مهمان نوازی ایرانیان تشکر کرد.

قربان نوروزی