سی حدیث نامدار حدیث بیست و دوم : « وصیت علی (ع) » – قسمت اول – پژوهش و نگارش : استاد احمد خیرخواه

وصایای آن حضرت به مردم پس از ضربت خوردن :
اى مردم! هر كس چيزى را كه از آن مى گريزد، به هنگام فرار خواهد ديد.
مدت عمر هر كس چونان ميدانى است كه در آن ميدان به سوى مرگش مى رانند.
فرار از مرگ، گرفتار آمدن است به چنگ آن.
چه روزگاران كه براى دانستن راز اجل كنجكاوي‌ها نمودم ولى مشيت خداى تعالى آن بود كه هر بار پوشيده ترش دارد هيهات، دانشى است در خزانه اسرار.
اما وصيت من به شما: هيچگونه شرك به خدا میاوريد و سنت و شريعت محمد صلى الله عليه و آله را ضايع مگذاريد و اين دو ستون را همواره برپاى داريد و اين دو چراغ را همواره افروخته نگه داريد.
تا زمانى كه دست در دست يكديگر داريد و پراكنده نشده ايد، كسى شما را نكوهش نخواهد كرد.
هر كس از شما بايد به قدر طاقتش بكوشد و بر نادانان آسان گيرد.
پروردگارى است بخشاينده و دينى است استوار و درست و پيشوايى است دانا.
من ديروز يار و مصاحب شما بودم و امروز عبرت شما هستم و فردا در ميان شما نخواهم بود خدا مرا و شما را بيامرزد.
اگر در اين لغزشگاه (دنيا) جاى پاى استوار باشد و زنده بمانم، كه مطلوب شماست و اگر پاى بلغزد و مرگ در رسد، نه عجب در سايه شاخه هاى درختان و در معرض بادهاى وزنده و در سايه ابرها، ابرهايى كه خود در فضا پراكنده مى شدند و از ميان مى رفتند و سايه شان نيز از روى زمين ناپديد مى گشت، بسر برديم.
روزهايى همسايه شما بودم، تنم در جوار شما بود. بزودى از من جسدى خواهد ماند، بيجان. پس از آن همه تلاش و جنبش، ساكن و بى حركت و پس از آن همه سخنورى، ساكت و خاموش.
آرام خفتن من، از حركت بازماندن ديدگانم و دستها و پاها و سر و گردنم، براى آنان كه پند مى پذيرند از هر بيان بليغ و سخن شنيدنى، اندرزدهنده تر است.
وداع كردن من با شما، همانند وداع كردن كسى است كه منتظر ديدار ديگرى است.
فردا به ياد روزهاى زندگى من مى افتيد و رازهاى درون من برايتان آشكار خواهد شد.
آنگاه كه من از ميان شما بروم و ديگرى جاى مرا بگيرد، مرا خواهيد شناخت.۱
نکات اساسی وصیت امیرالمومنین (ع) :
۱- مرگ خطِ پایان زندگی انسان است، و هیچکس را از مرگ گریزی نیست.
۲- فرار از مرگ توهمی باطل است زیرا فرار کننده از مرگ، طعمه آن خواهد شد.
۳- مرگ رازی سر به مهر است، و حقیقتِ آن بر انسان پوشیده است.
۴- هرگز خدای یکتا را شرک نورزید و سنت حضرت محمد (ص) را تباه نسازید.
۵- با یکدیگر متحد باشید ، زیرا تفرقه موجب نکوهش است.
۶- در انجام وظیفه دست از کوشش بر ندارید .
۷- نسبت به نادان ها سخت گیری نکنید .
۸- شما خدایی دارید مهربان و دینی استوار و پیشوایی دانا، ( پس همواره در انتظار گشایش امور باشید ).
۹- بیاد بیاورید که دیروز با شما بودم ، امروز مایه عبرت هستم و فردا از شما جدا می شوم.
۱۰- همه ما نیازمند آمرزش پروردگار هستیم.
۱۱- هرچند زندگی مطلوب است اما مرگ نیز مقدر و مکتوب خداست.
۱۲- زندگی و مرگ مایه پند و عبرت است.
۱۳- مرگ معبرِعاشقانِ رَبّ است ، آنان که عمری رب محبوب خود را با زمزمه « یارب یا رب یارب» ، نجوا می کردند.
۱۴- علی (ع) در حجاب ادراک هاست ، شخصیتی که برای همیشه ناشناخته می ماند.
این وصیت در خطبه ۱۴۹ نهج البلاغه آمده است است که با ترجمه زیبای جناب آیتی تقدیم شما مخاطبان گرامی شده است ، اصلِ متن این وصیت در نهج البلاغه را در ذیل ملاحظه می فرمایید:
و هو مرویّ فی الکافی على اختلاف تطلع علیه أیّها النّاس کلّ امرء لاق ما یفرّ منه فی فراره و الأجل مساق النّفس، و الهرب منه موافاته، کم اطّردت الأیّام أبحثها عن مکنون هذا الأمر فأبى اللَّه إلّا إخفائه، هیهات علم مخزون، أمّا وصیّتی‏ فاللَّه لا تشرکوا به شیئا، و محمّدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم فلا تضیّعوا سنّته أقیموا هذین العمودین و أوقدوا هذین المصباحین، و خلاکم ذمّ ما لم تشردوا، حمل کلّ امرء منکم مجهوده، و خفّف عن الجهله، ربّ رحیم، و دین قویم، و إمام علیم، أنا بالأمس صاحبکم و أنا الیوم عبره لکم، و غدا مفارقکم، غفر اللَّه لی و لکم، إن ثبتت الوطأه فی هذه المزلّه فذاک، و إن تدحض القدم فإنّا کنّا فی أفیاء أغصان و مهبّ ریاح، و تحت ظلّ غمام اضمحلّ فی الجوّ متلفّقها، و عفى فی الأرض مخطّها، و إنّما کنت جارا جاورکم بدنی أیّاما، و ستعقبون منّی جثّه خلاء ساکنه بعد حراک، و صامته بعد نطوق لیعظکم هدویّ و خفوت أطراقی و سکون أطرافی فإنّه أوعظ للمعتبرین من المنطق البلیغ، و القول المسموع، و داعیکم وداع امرء مرصد للتّلاقی، غدا ترون أیّامی، و یکشف لکم عن سرائری، و تعرفوننی بعد خلوّ مکانی، و قیام غیری مقامی.
۱. خطبه ۱۴۹ (ترجمه آیتی) .
آرزومند سلامت ، سعادت و سر افرازی
روز بیست و دوم ماه میهمانی خدا سال ۱۴۴۰ ق
مطابق با سه شنبه ۷ / ۳ / ۱۳۹۸ ش

دیدگاه های این مطلب

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *