سی حدیث نامدار حدیث پانزدهم « حدیث در باره زیبایی و آراستگی » پژوهش و نگارش استاد احمد خیرخواه

تاریخ انتشار خبر : ۹۸/۰۲/۳۱

این حدیث جالب و البته پر معنا را محدثان شیعی در کتب گرانسنگی مانند کافی و بحارالانوار و محدثان اهل سنت در کتب درجه اول خود مانند: صحیح مسلم و مستدرک حاکم نیشابوری و مسند احمد و … آورده اند، و آن را از احادیث صحیح بر شمرده اند .
روى الإمامُ مسلمٌ في صحيحهِ عَنْ عَبْدِ الله بْنِ مَسْعُودٍ رضي الله عنه عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قَالَ: “لاَ يَدْخُلُ الْجَنَّةَ مَنْ كَانَ فِي قَلْبِهِ مِثْقَالُ ذَرَّةٍ مِنْ كِبْرٍ”. قَالَ رَجُلٌ: إِنَّ الرَّجُلَ يُحِبُّ أَنْ يَكُونَ ثَوْبُهُ حَسَنًا، وَنَعْلُهُ حَسَنَةً. قَالَ: “إِنَّ اللهَ جَمِيلٌ يُحِبُّ الْجَمَالَ، الْكِبْرُ: بَطَرُ الْحَقِّ وَغَمْطُ النَّاسِ”.

ترجمه:
پیامبر گرامی (ص) فرمود:
هرکس درقلب او ذره ای از تکبر و خودخواهی باشد وارد بهشت نمی شود ،( شخصی گفت : مردی دوست دارد که پیراهن و کفش او نیکو باشد ( پیامبر فرمود) : همانا خداوند زیباست و زیبایی را دوست دارد، اما تکبر حقیر شمردن حق و تحقیر مردم است.
چنانکه امام حسن مجتبی (ع) می‌فرماید: انَّ اللَّهَ جَمیلٌ یُحِبُّ الْجَمالَ فَاتَجَمَّلُ لِرَبّی.
ترجمه:
خداوند زیبا است و زیبایی را دوست دارد و من به‌ خاطر پروردگارم آراسته می‌شوم. (بحار‌الانوار، ج۸۳، ص۱۷۵)
نیز از امام صادق نقل شده است که ایشان فرمودند: إِذَا أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَى عَبْدِهِ بِنِعْمَةٍ أَحَبَّ أَنْ يَرَاهَا عَلَيْهِ لِأَنَّهُ جَمِيلٌ يُحِبُ‏ الْجَمَالَ‏.(الکافی ج ۶ ص ۴۳۸).
ترجمه:
خداوند دوست دارد وقتی نعمتی را بر بنده اش ارزانی داشت، آن را در وی ببیند چرا که خداوند زیباست و زیبایی را دوست دارد.

معنای سخن پیامبر (ص) که فرمود: « لا يَدْخُلُ الجَنَّةَ مَنْ فِي قَلْبِهِ مِثْقَالُ ذَرَّةٍ مِنْ كِبْرٍ » اینست : که شخص متکبر با مومنان اولین وارد بهشت نمی شود و اگر مورد عفو بخشش پروردگار قرار نگیرد، بعد از عذاب الهی ( و پاک شدن از رذالت کبر) داخل بهشت می شود .
• اینکه فرمود : “إِنَّ اللهَ جَمِيْلٌ” معنایش این است که خداوند دارای صفاتی جمیل ( زیبا ) است، صفات او کامل و نیکومی باشد.
• ممکن است جمیل به معنای ( مجمل و محسن ) باشد، به معنای زیبایی بخش و نیکوکار، چراکه او زیباییو احسان را به بندگانش افاضه می کند.
• معنای « جمیل » در باره خداوند ، زیبایی شکلی و صورت نیست، زیرا این سخن در باره خداوند باطل است جسم نیست و هم دارای آثار و خواص جسمانی نمی باشد و او دارای هیئت و شکل و صورت نیست بلکه او آفریدگار هیئات و اشکال و صور می باشد، چنانکه درباره خود فرموده است: ﴿لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَىءٌ وَهُوَ السّمِيعُ البَصِير﴾ سورة الشورى/۱۱.
• ابن اثیر در معنای حدیث [ إن اللّه تعالى جَمِيل يُحِبُّ الجمَال ] گفته : معنایش این است که خداوند ، افعال او نیکو و صفاتش کامل است.
• برخی گفتند معنای :” يُحِبُّ الجَمَالَ” این است که خداوند احسان انسان ها به یکدیگر را دوست دارد .
• اکنون بر اساس ترجمه : « خداوند زیباست و زیبایی را دوست دارد » قدری بیشتر تفکر و تامل کنیم :
• این سخن در مدلول خود دارای عموم و اطلافق است .
• بر اساس صریح این حدیث، همه انسان ها بایستی خدا را زیبا ادراک کنند ، در نتیجه هر گونه معرفت نا زیبایی درباره خدا نا صواب است .
• طبق این حدیث خداوند مبدأ زیباییست .
• طبق این حدیث هرجایی زیباییست نشانه قدرت و حکمت و تدبیر خداست .
• طبق این حدیث زیبایی ها ریشه ها و رشته های توحیدی دارند.
• طبق این حدیث انسان های زیبا هم صفت خداوند هستند .
• هرچند زیبایی خداوند به مفهوم طبیعی نیست ، اما زیبایی غیر خدا هم طبیعی و هم معنوی است.
• خداوند همه زیبایی های مخلوقات را دوست دارد.
• وقتی پیامبر (ص) درباره خداوند می فرماید : خدا زیباست و زیبایی را دوست دارد ، مفهوم دلالی این سخن این است که شما کارهایتان را زیبا بسازید ونیکو انجام دهید .
• از سخن پیامبر استفاده می شود ، خدا عبادات زیبا را دوست دارد.
• طبق این حدیث خداوند تعلیم و تعلم زیبا را دوست دارد.
• خداوند هنرهایی را دوست دارد که زیبا باشند.
• خداوند فرهنگ و تربیتی را دوست دارد که زیبا باشد.
• خداوند لباس و طعام و شرابی را دوست دارد که زیبا باشند.
• خداوند سیاستی را دوست دارد که زیبا باشد .

• خداوند عقائد و سلائقی را دوست دارد که زیبا باشند.
• خداوند شهرهایی را دوست دارد که زیبا باشند .
• خداوند هرگونه منش و روشی را که زیبا باشند دوست دارد.
• هرچند خدا زیباست اما خدا فقط زیبا نیست.
• هرچند جهان زیباست اما جهان فقط زیبا نیست .
• هرچند دین زیباست اما آن فقط زیبا نیست.
• زیبایی آفریده خداست اما آفریده او فقط زیبایی نیست.
• زیبایی وصف دل ساز و چشم نواز خدا و هستی است.
روز پانزدهم ماه میهمانی خدا ۱۴۴۰ ق
برابر با ۳۱ / ۲ / ۱۳۹۸ ش
آرزومند سلامت و سعادت و سرافرازی