سی حدیث نامدار حدیث چهارم : «حدیث قدسی یا احمد» پژوهش و نگارش : استاد احمد خیرخواه

تاریخ انتشار خبر : ۹۸/۰۲/۲۰

تعریف حدیث قدسی: حدیث قدسی حدیثی است که معنا و محتوای آن از ناحیه خداوند متعال میباشد، ولی کلام و لفظ آن از زبان معصومان (ع) است.
بدیهی است که انجام تکالیف عبادی بعنوان اطاعت از فرمان پروردگار متعال ذاتا شایسته و ستودنی است.
اما نکته ای که نبایستی از آن غفلت ورزید اینست که همه ما می خواهیم عبادتمان نزد خداوند هم صحیح و هم مقبول واقع شود، چنانکه هدف و حکمت از بجا آوردن عبادات نیزهمین است.
عباداتِ صحیح و مقبول عباداتی هستند که با همه اجزا و شرائط خود بجا آورده شوند، واجباتی که در آن هم حقوق الهی و هم حقوق مردم رعایت می شود، بنا براین عبادات صحیح و مقبول عباداتی اند که انجام آنها با خشنودی پروردگار همراه است، عباداتی که در انجام دادن آن هیچ حق یا مالی از خدا یا انسان تضییع نمی شود.

متن حدیث :
یا أحمَدُ، لَیْسَ شَيْءٌ مِنَ العِبادَةِ أحَبَّ إلَيَّ مِنَ الصَّمْتِ والصَّوْمِ، فَمَن صامَ ولَمْ یَحْفَظْ لِسانَهُ کانَ کَمَن قامَ ولَمْ یَقْرَأ في صَلاتِهِ.
ای احمد! هیچ عبادتی نزد من محبوبتر از خاموشی و روزه نیست؛ پس اگر کسی روزه بگیرد، ولی مراقب زبان خود نباشد، مانند کسی است که به نماز بایستد ولی در آن قرائت نداشته باشد.
بحار الأنوار، ج ۷۴، ص ۲۹
این حدیث قدسی تصریح و تاکید دارد به اینکه روزه داری انسان عبادتی بسیارمحبوب نزد خداست، مشروط بر آنکه انسان روزه دار عنان زبانش را در اختیار خود داشته باشد ومواظب آن باشد تا مبادا در حال روزه با غیبت یا تهمت یا سعایت یا استهزاء یا بدگویی و … آبروی دیگران را نریزد و یا عقاید و باورهای جامعه را تضعیف نکند و امنیت اجتماعی را آسیب نرساند و امثال اینها، به همین خاطر، اسلام به صمت و كم گوئى، متين و استوار گوئى – حق گوئى – پرهيز از اضافه گوئى و پرهیز ازهرزه گوئى توصيه و تاكيد كرده است و به فرموده امام صادق عليه السلام: «المؤمن ملجم » – مومن بر زبانش لجام است …

دوستان خوبم !
حکیمان گفته اند « حکم الامثال فیما یجوز و مالایجوز سواء » -اشیائی که مانند هم هستند حکمی یکسان دارند – بر اساس این سخن می بایست گفت: این حدیث قدسی که اهمیت و ارزش خاموشی و کم گویی را در روزه داری بیان می دارد اختصاص به روزه ندارد بلکه شامل همه عبادات دیگر نیز است، زیرا زبان بدگو مانند تیغ برانی است که می تواند شریان همه عبادت ها را قطع نماید و قلب عبادت را از تپش بیاندازد، انسانی که زبانش به بد گویی می چرخد، اگر عبادتی هم داشته باشد ، عبادتش مانند خوشه های بی حاصل گندم است، ظاهرا گمان می شود صاحب مزرعه ای با شکوه است اما حقیقت چیز دیگری است، کسی که زبانش دروغگو باشد محال است که چشمانش حق بین باشد ! کسی که زبانش دروغگو باشد ، چگونه گوش حق شنوا دارد؟!
امیر المومنین در نهج البلاغه شریف فرمود : « تکلموا تعرفوآ » – سخن بگویید تا شناخته شوید – زیرا زبان انسان تابلوی هویت انسان اوست .

انسان زشتگو نمی تواند عبادتی زیبا و خدا پسند بجای آورد ، در روایت آمده است : « ان الله جمیل یحب الجمال » – خدا زیباست و زیبایی را دوست دارد – پس باید زبان را به خوب گویی زیبا کنیم !
و عبادت ها را با سخنان خوب و خوش محبوب ومقبول پروردگار سازیم.
آرزومند سلامتی و سرور و سعادت
روز چهارم ماه میهمانی خدا ۱۴۴۰ ه . ق