حجاب و نقش آن در فعالیت های اجتماعی و فرهنگی زنان

تاریخ انتشار خبر : ۹۷/۰۴/۱۹

رعایت حجاب و پوشش اسلامی، نه تنها مانع حضور زنان در صحنه های سیاسی و اجتماعی نیست بلکه بر عکس، تشریع حکم حجاب از سوی شارع مقدس در حقیقت مجوز حضور زنان در صحنه های اجتماعی به حساب می آید.

دین مبین اسلام نه تنها با فعالیت های اجتماعی و فرهنگی زنان مخالف نیست بلکه خود، زمینه حضور آنان را در فعالیت های اجتماعی فراهم کرده است. اما شرط حضور در اجتماع و فعالیت های سیاسی، فرهنگی و اقتصادی به خصوص برای قشر بانوان، ایجاد امنیت لازم در جامعه خواهد بود و از جمله عوامل بسیار مهم و اساسی که برای آرامش و آسایش فرد، خانواده و امنیت در اجتماع نقش ایفاد می کند، داشتن حجب و حیا و رعایت اصول و ارزش های دینی از جمله رعایت حجاب و پوشش اسلامی توسط زنان و مردان خواهد بود.

اگر به آیات شریفه قرآن کریم و احادیث معصومین(ع) در ارتباط با پوشش اسلامی دقت کرده و اشارت ظریف و لطیف آنها، مورد ارزیابی قرار گیرد، این اصل و استنباط به دست خواهد آمد که حجاب، محدودیت نیست، بلکه مصونیت است؛ مصونیتی که فرآیند و محصول مبارک آن سلامت، بهداشت و آرامش افراد خانواده و امنیت در جامعه خواهد بود.

قرآن کریم خطاب به زنان و مردان مؤمن گفته است: «چشم چرانی نکنید، دامن های خود را آلوده نساخته و حفظش کنید»؛ به زنان تأکید بیشتری داشته و می فرماید: «حجاب و پوشش اسلامی را رعایت کرده، زینت های خود را آشکار نسازید و در نشست و برخاست هم به گونه ای عمل کنید که متوجه زیورآلات شما نشوند».

همه این دستورات برای آن است که علاوه بر اسقاط تکلیف و امتثال اوامر الهی، سلامت و بهداشت روحی و روانی، آرامش و امنیت فردی و اجتماعی را به دنبال دارد و تخلف و سرپیچی از آن، یعنی چشم چرانی، آلوده کردن دامن، آشکار ساختن زینت و زیورآلات، صحبت کردن با ناز و کرشمه و پوشیدن لباس های بدن نما که هر کدام به نوبه خود باعث فساد، عیاشی، تجاوز، اضطراب و ناامنی می شود.

امام صادق(ع) می فرماید: «نگاه و چشم چرانی تیری از تیرهای مسموم شیطان است.» در حدیث دیگری بازهم از امام صادق(ع) می خوانیم: «نگاه کردن تیر زهرآلودی از ناحیه شیطان است چه بسیار نگاه هایی که بعدها، حسرت و تأسف طولانی را به دنبال خواهد داشت.»

امام علی(ع) نیز می فرماید: «کسی که نگاهی را رها سازد، حسرت و تأسف او زیاد می شود» و در احادیث دیگری آن امام همام می فرماید: «نگاه و چشم چرانی، پیشاهنگ تمام فتنه هاست»، «چشم ها، دام های شیطان هستند.» و «چشم راهبر دل است.»

با رعایت حجاب و عفاف چه از طرف مردان و به ویژه از طرف زنان بسیاری از آسیب ها از جامعه دور شده و مهم تر از همه این که با حفظ حجاب، کیان خانواده که اصلی ترین نهاد اجتماع است در معرض خطر قرار نخواهد گرفت.

یکی از فلسفه های واجب بودن حجاب، حفظ آرامش زن، مصونیت جامعه از فساد و معنا بخشیدن به امنیت اجتماعی با توسعه آن است زیرا نفس آدمی، دریایی مواج از تمایلات و خواسته های اوست.

حجاب و عفاف از موضوعات اصلی مورد هجمه جنگ نرم دشمنان است و در صدد استفاده از آن برای به انحراف کشیدن جوانان از مسیر صحیح دین و اخلاق هستند، حجاب و عفاف علاوه بر اینکه از ضروریات دین مبین اسلام است، ریشه در تاریخ و تمدن ایران اسلامی دارد.

بایستی از تمام ظرفیت های موجود، به ویژه ابزار نوین مانند فضای مجازی برای ترویج معارف اصیل اسلام استفاده شود، در حوزه حجاب و عفاف، فعالیت فرهنگی ضروری است و تنها با اقدامات سلبی نتیجه دلخواه حاصل نخواهد شد.

حجاب و عفاف از مهم ترین عواملی است که بانوان توسط آن به آرامش روحی و روانی دست یافته و امنیت اجتماعی جامعه را فراهم می کند، این است که وقتی زن به خدای تعالی و علم و حکمت او ایمان آورد و معتقد شود احکامی که برای بشریت تشریع کرده، بدون نقص و دارای آثار مطلوبی است، از حکم الهی حجاب استقبال کرده و امنیت اجتماعی جامعه را تضمین می کند.

پرهیزکاری بانوان، ضامن تأمین امنیت اجتماعی است و تا این پایه محکم معنوی در قلب بانوان شکل نگیرد، حجاب را نوعی محدودیت برای خود قلمداد کرده و امنیت اجتماعی انسان ها را تهدید می کند.

شناخت سیمای زن، حقیقت حجاب، فلسفه و آثار آن از جمله پایه های مستحکم پوشش دینی و تبلور امنیت اجتماعی است، وقتی زنی به پاسخ درونی خود که چرا باید پوشیده باشم نایل شود، پایه های حجاب دینی در او شکل گرفته و با آگاهی کامل به امنیت اجتماعی ارزش می بخشد و دوام آن را تضمین خواهد کرد.

امروزه در میان عواملی که جوامع انسانی را به تغییر ارزش ها و فرهنگ ها می کشاند، رسانه ها مهم ترین و تأثیرگذارترین عامل هستند، در این میان، رسانه های ارتباط جمعی، به وی‍‍‍‍ژه رسانه های تصویری مانند سینما و تلویزیون به سبب تأثیر بیشتر تصاویر روی مخاطبان از اهمیت خاصی برخوردار هستند.

تلویزیون به دلیل حجم بالای تماشاگران و راهیابی آسان آن به دورترین و محروم ترین مناطق و تنوع برنامه ها، بیشتر مورد تأکید قرار می گیرد، زیرا اثرپذیری افکار عمومی از پیام های مستقیم و غیر مستقیم آن در مقایسه با سایر وسایل ارتباط جمعی، مانند رادیو و روزنامه ها بیشتر است، بنابراین به جرأت می توان اذعان کرد که وسایل ارتباط جمعی به ویژه رسانه های دیداری و شنیداری در ترویج و نهادینه ساختن فرهنگ حجاب و یا تضعیف آن نقش انکار ناپذیری در جامعه دارند.

دنياي امروز دنياي حاكميت رسانه هاست و هر جامعه اي افكار خود را توليد و عرضه مي كند و در اين ميان شانس برد و استيلاي تفكرات با گروهي است كه توانايي بيشتري در برخورداري از ابزار رسانه ای دارد؛ چيزي كه امروزه ما در مواجهه با تهاجم فرهنگ غرب چه از طريق شبکه های مجازی و چه از طریق برنامه های ماهواره ای با آن روبه رو هستیم.

بنابراین توجه به الگوي پوشش اسلامي و رعايت آن در تربيت فرزندان، تبليغ، گسترش و اطلاع رساني صحيح از آسيب هاي بدحجابي در جامعه، نشر و ترويج ارزش هاي اسلامي و به کاربردن توصيه ها و فرمايش امامان معصوم(ع) در اين زمينه و ترويج برنامه هاي فرهنگي در خصوص مزایا و محسنات حجاب و مضرات بدحجابي از طريق رسانه هاي گروهي از مهم ترین راهکارهایی است که برای ترویج فرهنگ حجاب در جامعه می توان به کار بست.

نتیجه گیری

رعایت نشدن حجاب و عفاف در جامعه ضمن ایجاد تنش های اجتماعی، در محیط های خانواده نیز کانون گرم آنان را متلاشی و موجب افزایش طلاق و برخی جرایم جنایی می شود.

خانواده هایی که از آموزه های دینی فاصله می گیرند، فرزندان آنان به فرهنگ تسامح در برابر دین، خو می گیرند و به تدریج جامعه را به آلودگی می کشانند.

به طور کلی، آگاهی زن نسبت به آثار مطلوب حجاب و مهم تر از آنها مسئله امنیت اجتماعی باعث می شود که نه تنها احساس سنگینی از پدیده حجاب نکند بلکه از آن به خوبی استقبال کرده، وسوسه های شیطانی را هیچ انگاشته و آرامش برونی و درونی اجتماع را وسعت می بخشد.

نویسنده: سرتیپ دوم پاسدار کاظم مجتبایی؛ فرمانده انتظامی استان قم