“مدیریت” به قلم رسول برزگر زرندینی

تاریخ انتشار خبر : ۹۶/۰۵/۳

*مدیریت*
علم وهنر انجام دادن کارها توسط دیگران است و یک مدیر ۵ وظیفه زیر را در سازمان بر عهده دارد :
۱- برنامه ریزی یعنی تدوین راهکار و استراتژی لازم برای رسیدن به هدف
۲- سازماندهی یعنی تقسیم کار و قرار دادن تخصص های مختلف در پست های سازمانی
۳- رهبری و هدایت یعنی توانایی کافی برای ایجاد انگیزه درون کارکنان
۴- کنترل و نظارت یعنی ارزیابی و باز خورد کارکنان در دوره های مختلف زمانی و رفع انحرافات احتمالی
۵- خلافیت یعنی ایجاد زمینه لازم برای شکوفایی استعداد های کارکنان

تقسیم بندی مدیران:

الف) از نظر سطح سازمانی که به سه دسته مدیران ارشد (عالی) مدیران میانی ومدیران رده پایین یا عملیاتی یا خط اول تقسیم می شوند .
ب) از نظر فعالیت های سازمانی که مشتمل بر دوگروه زیر است :
۱- مدیران تخصصی یا وظیفه ای که انجام شغلی خاص و تخصصی را بر عهده دارند .
۲- مدیران عمومی که دویا چند بخش از سازمان را با یکدیگر هماهنگ میکنند.مدیرمنابع انسانی و R&D مهارتی مورد نیاز مدیران :
۱- مهارتهای ادراکی یعنی قوه تشخیص و توانایی تحلیل موقعیت و تعیین ریشه مسائل و اتخاذ تصمیماتی سنجیده و عاقلانه برای جلوگیری از تبدیل شدن یک مساله به معضل یا بحران
۲- مهارتهای انسانی یعنی توانائی درک انگیزه های افراد و هدایت صحیح آنان
۳- مهارتهای فنی که برای بکار گیری دانش مورد نیاز برای اجرای یک کار تخصصی ضروری است
نقش های مدیران :
مشتمل بر سه مورد زیر می باشد :
۱- تشریفاتی نقش ارتباطی رهبری
رابط بین داخل و خارج سازمان

۲- ارزیابی اطلاعات
نقش اطلاعات توزیع اطلاعات سخنگو

۳- ایجاد نوآوری
نقش تصمیم گیری آشوب زدایی تخصیص بهینه منابع مذاکره

بخش دوم
نظریات مختلف مدیریت:
سیر تحول اندیشه های مدیریت
الف) نظریات سنتی یا کلاسیک که به سه شاخه مدیریت علمی ، مدیریت اداری و مدیریت برو کراتیک تقسیم می شود . نظریه مدیریت علمی که معتقد است افزایش کارائی به پیداکردن راه برای کاراتر کردن کارگر بستگی دارد وسه روش زیر را برای این کار پیشنهاد میکند :
مطالعه زمان وحرکت: یعنی استاندارد کردن تلاش فیزیکی کارگران ، ماشین آلات ، عرضه مواد خام و مانند آن
سرپرستی تخصصی : در این روش چهار سرپرست مخصوص منابع انسانی : فعالیت های برنامه ریزی ، تولید ومطالعه زمان وحرکت را اداره می کنند و چهار سرپرست دیگر مخصوص ماشین آلات به کنترل نگهداری ، سرعت ماشین، تغذیه مواد به ماشین و تولید درکارگاه می پردازند.
ایجاد انگیزه : که پول را مبنای ایجاد انگیزه درون کارگران می داند.
۲- نظریه مدیریت اداری:
صاحبنظران دریافتند که اداره سازمانها صرفاً با مدیریت علمی ناکافی است و روش های مدیریت علمی برای سازمان های بازرگانی ، مالی ، امنیتی و تجاری ناکار آمد است، بنابراین مدیریت اداری را بر چهارده پایه زیر بنا نهادند:
-تقسیم کار و تخصصی کردن وظایف مختلف سازمانی
-اعطای اختیار و آزادی لازم جهت پست های مختلف
-انظباط یعنی تدوین مقررات لازم برای جلوگیری از هرج و مرج
-وحدت فرماندهی ، یعنی پرهیز از بوجود آوردن پستی در سازمان که فرد مجبور به ارائه گزارش کار و تبعیت از دو مدیر باشد .
-وحدت جهت رویه ، یعنی حرکت تمامی اعضای سازمان بر اساس برنامه و مسیر از پیش تعیین شده
-اولویت منافع عمومی بر منافع فرد-جبران خدمت کارکنان با اعطا- حقوق و پاداش مکفی توام با عدالت
* انتخاب مناسب ترین درجه تمرکز : سازمان های متمرکز سازمان هایی هستند که مدیر به تنهایی تصمیم گیری کرده و به
زیر دستان ابلاغ می کند درحالی که در سازمان های غیر متمرکز مدیر با مشورت با زیر دستان و مشارکت آنان در تصمیم گیری سازمان را اداره می کند.
– طراحی سلسله مراتب سازمانی بر اساس اهداف و نیازهای سازمان
– نظم ، یعنی نظارت بر اجرای قوانین
– انصاف ، یعنی ارزیابی کارکنان بدور از سلایق شخصی
– ثبات شغلی و استخدامی
– ابتکار و ایجاد روحیه نوآوری
-روحیه کار گروهی
۳- نظریه مدیریت بروکراتیک
بروکراسی به معنای گوناگون از جمله نظام اداری و نیز تشریفات زائد اداری آمده است.
مدیریت بروگراتیک بر هفت مشخصه زیر تاکید دارد:
تدوین قوانین و مقررات لازم برای حفظ ثبات سازمانی
غیر شخصی بودن ارزیابی کارکنان و ابتکار قوانین و تخصص آنان
تقسیم کار
ساختار سلسله مراتبی مناسب با کارکرد سازمان
تعهد برای کار مادام العمر و امنیت شغلی
منطقی بودن و هدف مداری تمامی فعالیت های سازمان
اعطای اختیارات لازم : ریشه و منشا اختیار می تواند یکی از سه موضوع زیر باشد :
۱) اختیار سنتی ناشی از سنت ها و آداب و رسوم مانند حق تقدس پادشاهان
۲) اختیار شخصیتی که منشا آن جاذبه و امتیازات شخصیتی فرد می باشد مانند رهبران جنبش های اجتماعی و سیاسی ، این اختیار قائم به ذات رهبر بوده و ناپایدار است.
۳) اختیار قانونی و عقلانی که منشا آن قوانین و مقرراتی است که برای نظم اجتماعی تدوین می شود و قانون حیطه اختیارهر مدیر را تعیین میکند‌.

رسول برزگر زرندینی.کارشناس ارشد علوم سیاسی