بررسی تغییر واحد پول ایران از ریال به تومان/به قلم یزدانی
تاریخ انتشار خبر : ۹۵/۱۰/۱۲
درجریان بررسی لایحه “قانون بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران” در هیات محترم دولت، یکی از موارد، به واحد پول ملی مرتبط بوده است که بررسی لایحه در جلسه هیئت محترم دولت در تاریخ ۱۷/۹/۱۳۹۵, موضوع تغییر واحد پول ایران از ریال به تومان بررسی و تصویب شده است.البته پس از تقدیم لایحه دولت به مجلس محترم شورای اسلامی، بررسی و تصمیم گیری نهایی با نمایندگان محترم خواهد بود .
بطورطبیعی تغییر اسکانس ها برای درج “تومان” به عنوان واحد پول ملی به جای” ریال” و حذف صفر نیاز به هزینه دارد ،برداشتن صفر از پول ملی اتفاقی است که باید عملی شود،اما اینکه چند صفر حذف شود نکته مهمی است که باید لحاظ شود.بسیاری از کارشناسان به این موضوع اشاره دارند که حذف سه یا چهار صفر از پول ملی اقدام مطلوب تری است به دلیل اینکه نیاز به تغییر اسکانس و حذف صفر را تا مدت ها رفع می کند؛البته مهار نرخ تورم باعث حفظ قدرت پول ملی کشور می شود و از تغییر اسکانس ها در آینده به دلیل حذف صفر و کاهش ارزش جلوگیری می کند.باید پذیرفت استفاده از کلمات ریال و تومان مشکلاتی را برای مردم در زمینه مبادلات اقتصادی ایجاد کرده بود و رفع این دوگانگی یک ضرورت بود.اکنون که فقط «یک صفر» حذف می‌شود، بانک مرکزی باید همان هزینه‌ای را بابت چاپ اسکناس و تغییر حساب‌ها بپردازد که اگر چهار صفر حذف شود؛ در صورت تصویب نهایی تغییر واحد پول ملی، تمامی نرم افزارهای مالی و حسابداری باید تغییر کند، دسته‌چکها و اوراق بهادار باید عوض شوند، دفاتر مالی تغییراتی خواهند داشت و همه اسکناس‌ها و مسکوکات رایج باید تعویض شوندو یا فردی که ۵میلیون تومان درآمد داشت اگر به یکباره ببیند که درآمدش به ۵ هزار تومان رسیده است ممکن است دچار شوک ناگهانی و توهم پولی شود.
از سویی همچنین پول ملی بی ارزش بر انتظارات تورمی افراد تاثیر می گذاردوبه دلیل بالا بودن قدرت قیمت‌گذاری عوامل اقتصادی در ایران با حذف صفرها بسیاری از قیمت‌ها مضربی از این تعداد صفرها نیستند، مثلا به هنگام حذف سه صفر از پول ملی، عمده قیمت‌ها مضربی از ۱۰۰۰ نیستند و لذا کالاهای ۴۵۰۰ یا ۵۷۵۰ ریالی که باید ۴.۵و ۵.۷۵ریال قیمت‌گذاری شوند با مشکل گرد کردن اعداد مواجه می‌شوند که با توجه به قدرت اقتصادی در قیمت گذاری، قیمت‌ها به سمت بالا گرد خواهند شد
ایده حذف صفرها از واحد پولی کشور به ۲۳ سال قبل برمی‌گردد؛ آن روزها در سال ۷۲ بانک مرکزی در مقطعی، به بررسی حذف سه صفر از واحد پولی کشور پرداخت که البته به دلایل متعددی ناتمام باقی ماند. پس از آن، درست ۱۵ سال بعد و در زمان دکترمحمود احمدی‌نژاد، کار دوباره به جریان افتاد و او دستور داد تا حذف صفر از پول ملی، دنبال شود. آن روزها برخی مقامات بانک مرکزی می‌گفتند که می‌ترسند این سیاست به درستی اجرا نشود و هزینه‌های زیادی برایشان داشته باشد؛ 
به نظر می رسد که بهترین زمان برای اقدام به حذف صفر از پول ملی زمانی باشد که بعد از دوره ای پر تورم، اقتصاد به ثبات رسیده باشد و آنگاه بتوان با حذف صفر خاطره روزهای تورمی را کمرنگ کرد و پا به دوران جدید گذاشت.
به نظرحسین درودیان-اقتصاددان ، این اقدام اساسا یک سیاست یا طراحی اقتصادی در جهت حل و فصل مشکلات یا بهبود امور اقتصادی نیست؛ بلکه صرفا تغییر یک قرارداد برای سهولت در ثبت‌ها و مبادلات است. اِشکال موجود در واحد پولی ریال این است که از آنجا که محاسبات پولی در کشور به طور عمومی و غیررسمی به تومان انجام می‌پذیرد، همواره مخاطبِ یک رقم موجود در گزارشات رسمی، باید با حذف یکی از اعداد سمت راست، عدد مذکور را از ریال به تومان تبدیل کند و سپس به تحلیل آن بپردازد.
در بسياري از مواقع حذف صفر زماني رخ مي دهد كه يك كشور تورمي طولانی مدت يا يك بحران اقتصادي را تجربه كرده باشد ،یا برخي از دولت ها زماني دست به حذف صفر از واحد پول خود مي كنند كه ارزش پول ملی شان درمقابل دلار كاهش چشمگيري مي يابد، برخي اوقات حذف صفر بخشي از يك برنامه جامع اقتصادي براي ثبات اقتصادي است.دولت ها معمولا تمایل دارند تا از طریق ثبات اقتصادی به اعتبار خود در میان شهروندان و بازارهای بین المللی بیافزایند. این اعتبار گاهی از طریق نشان دادن تعهد خود به پایین نگاه داشتن تورم کسب می شود. حذف صفر از پول ملی هم اگر با ثبات اقتصادی همراه شود می تواند به افزایش اعتبار داخلی یک دولت بیانجامد.
برخی از مزایای این طرح می تواند شامل موارد زیر باشد:
۱-کاهش تورم
۲-نقل و انتقال آسانتر پول و کاستن از مخاطرات آن در حجم کلان (کاهش نا امنی در حمل مقادیر زیاد پول برای مبادلات روزمره)
۳-صرفه‌جویی در هزینه‌های چاپ اسکناس برای بانک مرکزی و سرانه اسکناس
۴-صرفه‌جویی در وقت نیروهای انسانی و هزینه‌های معاملاتی در مسایل مالی کشور
۵-اثرات مثبت روانی در جامعه افزایش اعتماد مردم (به دلیل اعداد کمتر با ارزهای خارجی )
۶- مانع نفوذ ارزهای خارجی
۷-تقویت پول ملی و افزایش ارزش اسمی آن در مقابل ارزهای خارجی
۸-کاهش تورم موجب جلب اعتماد سرمایه‌گذاران خارجی
سادگی در مبادلات و نگهداری ساده‌تر حساب‌ها ارقام، ترازنامه‌ها-۹
۱۰- اشغال فضای کمتر آمار و اطلاعات مالی در حافظه و هارد رایانه
کاهش نیاز به استفاده از چک‌های بانکی به شکل بی‌رویه و غیرمنطقی۱۱-
۱۲- کاهش تسهیلات فعالیت دستگاه‌های خودپرداز
و معایب این طرح می تواند شامل :
۱- هزینه سنگین جایگزینی اسکناس‌های جدید (تغییر و تعویض اسکناس ، تغییر سیستم ها ، اتلاف وقت )
۲- افزایش سطح عمومی قیمت‌ها (با توجه به گرد شدن اعداد کوچک قیمتی فعلی برای بالا )
۳- ناسازگاری دفاتر و صورت‌های مالی و پایگاه‌های اطلاعاتی جدید و قدیم و تحمیل هزینه به فعالان اقتصاد با حذف صفر،
۴-عدم پذیرش افراد مسن
۵- احتمال کاهش درآمدهای صادراتی (باافزایش پول ملی )
۶- خنثی بودن اجرای این طرح (امکان نیاز دوباره به اصلاح در آینده در صورت تداوم تورم )
۷- احتمال تمایل مردم به نگهداری ارزهای خارجی
۸- اختلال در قیمت گذاری کالاها و خدمات
کدام کشورها صفر پول خود را حذف کردند؟
برزیل رکورددار حذف صفر
برزیل در دهه ۶۰ و ۷۰ میلادی به یکی از سنگین‌ترین تورم‌های آن زمان دچار شد. به گونه‌ای که پول ملی این کشور ماهانه ۳۰ تا ۴۰ درصد ارزش خود را از دست می‌داد تاکنون طی شش مرحله ۱۸ صفر از پول ملی برزیل حذف شده است و هشت بار نیز نام واحد پولی این کشور تغییر پیدا کرده است
هلند، تجربه توسعه‌یافته
ورود منابع درآمدی غیر منتظره از محل استخراج گاز، اقتصاد هلند را با تورم پیش‌بینی نشده‌ای در دهه ۶۰ میلادی روبه‌رو کرد. دولت مجبور به چاپ اسکناس‌های درشت شد تا بتواند پاسخگوی نیاز مبادلات مردم باشد البته این وضعیت در هلند چندان نپایید و دولت با اعمال سیاست شدید انقباضی در سیاست‌های پولی توانست حجم پول را کنترل کرده و به‌همراه آن چهار صفر از اسکناس‌های این کشور حذف شد.
ترکیه، تجربه موفق
ترکیه کشوری اروپایی با بستری جهان سومی است ، تعداد بیشمار صفرها در ارقام اقتصادی و مبادلات که گاه تا چند تریلیون لیر می‌رسید مشکلات فراوانی را در مسیر عملیات حسابداری و نگهداری حساب‌ها به وجود آورده بود. از آغاز سال ۲۰۰۵ اسکناس‌های جدید ترکیه با عنوان لیر جدید منتشر شدند. هر لیر جدید معادل یک میلیون لیر قدیم است و به این ترتیب ترکیه در یک مرحله شش صفر را از اسکناس حذف کرد. مهار تورم در ترکیه با نظارت و دستورالعمل‌های صندوق بین‌المللی پول انجام گرفت.
زیمبابوه، یک شکست کامل
دولت زیمبابوه در سال ۲۰۰۳ زمانی که تورم این کشور یک هزار درصد بود اقدام به حذف ۳ صفر از اسکناس‌های این کشور کرد. با این وجود دولت عملاً هیچ‌گونه اقدامی در خصوص مهار تورم انجام نداده و صرفاً به وجه روانی حذف صفرها اتکا کرد.و تورم تازنده سرانجام اقتصاد این کشور را ویران کرد و دلار زیمبابوه از هم پاشید.
حسین یزدانی گلوردی : محقق- مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد بهشهر
.gif)
.gif)
گزارش خوبی بود
بسیار عالی
عالی بود حسین
عالی بود استاد. من تحقیق داشتم در این مورد ، پیدا کردم. میتونم ازش استفاده کنم ؟
با سلام. نه موردی ندارد ما این مطالب را برای آگاهی بیشتر در اختیار شما عزیزان قرار داده ایم /با ذکر منبع
سلام استاد ممنون . خلاصه و مفید بود . دارابی
سلام ” خواهش می کنم دانشجوی عزیز
با سلام و خسته نباشید خدمت شما . خیلی برام جذاب بود و تا حالا این مطالب رو کامل ندیده بود . ( مهدی بدخشانی )
با سلام. ممنون از آگاهی بخشی شما ،
باسلام.
مطلب بسیار مفید و روشن و شفاف برای این مسئله بود.خیلی لازم و ضروری است اینگونه مطالب..همزمان با اتفاقات در دولت این نقد و بررسی هاست ک میتواند مفید واثر بخش باشد..آرزوی موفقییت برای این محقق و تمامی دست اندر کاران این مجموعه….بسیار عالی بود
سلام ، هدف اصلی شفافیت این موضوع و لزوم آن بوده است ، که هم مزایا و هم معایبی را در بر داشته است : با آرزوی سربلندی و موفقیت برای شما و تمامی قشر فرهیخته
بسیار عالی
باعرض سلام و خسته نباشبد خدمت استاد گرامی وپسرعموی عزیز،ممنون از متن خوبتون
سلام رحیم جان ، ممنون از شما .
عالی بود
زیبا بود
ان شا الله موفق باشید برادر یزدانی
با اینکه این مباحث باید بیشتر از این و وسیع تر کار شود اما با حجم کم و چکیده ی مطالب فهم و درک بالایی به خواننده میرساند /باتشکرfhya2
سلام خدمت شما دوست و همسایه عزیز ، شما لطف دارید ، البته باید از آقای یداللهی بابت به اشتراک گذاشتن این تحقیق و اعتماد شون تشکر ویژه ای بشه .
با سپاس و قدر دانی از شما استاد گرامی /آیا امکان آن فراهم است که بصورت انتخاب های تصادفی از دیگر مسایل حسابداری مطالبی ارایه دهید ؟؟؟
سلام ، ممنون از شما ، چرا مطالبی ازارزش افزوده و منطقه آزاد اقتصادی ، اقتصاد مقاومتی و … دارم و ارایه می دم
خیلی خوب بود
ان شا الله موفق باشی
سلام ، ممنون علیرضا جان دوست عزیزم
بسیار جامع و مفید بود جناب یزدانی.. انشا الله پایدار و موفق باشید.. ملکی
سلام ، قربان شما آقا ملکی . همچنین برای شما آرزوی موفقیت و بهروزی دارم
سلام برادر بسیار عالی و کامل انشاالله در صحنه های حساس تر از معلومات دوستانی چون شما برای اینده کشور استفاده شود اما راه حل مناسبی برای پریشان کردن و خارج کردن افکار عمومی از تورم بوجود امده در کشور به نظر میرسه باشد که این هزینه ها برای مردم و بهبودی کشور استفاده شود نه انحراف افکار عمومی از صحنه اقتصادی.متشکر از اگاهی شما
سلام ، متشکر ، درست بیان کردید و ممنون
سلام برادر بسیجی متن عالی بود
سلام ، متشکر مهدی جان
آیا قابلیت اجرایی دارد ،
سلام ّّ بله قابلیت اجرایی دارد ولی باید به ثبات اقتصادی برسیم
عالی بود
موفق باشید
سلام استاد ، چقدر مفید بیان کردید ، با این سن استادی ، در ضمن عکس تصویری موضوع و شما خیلی عالی شد
سلام ، قربان شما ،متشکر
عال بود حسین جان
سلام خدمت شما . متشکر با آرزوی سلامتی برای تمام جوون های خوب شهرمون
احسنت
سلام خدمت شما دوست فرهیخته ، امیدوارم تو کارت موفق باشید
حسین جان جالب بود برام انشاالله همیشه موفق باشی«امیر حسین ع»
سلام ، امیر حسین جان، شمالطف دارید
با عرض سلام وخسته نباشيد به استادو دوست گرامي.مطالب بسيار مفيد بود.اميدوارم موفق و پايدار باشيد…
منم سلام عرض میکنم خدمت شما دوست عزیز،ان شاله در مقاطع بالاتر تحصیلی شاهد درخشش شما در رشته مهم حسابداری باشیم . متشکر
به به….
عالی….
خیلی مفید بود….
مایه افتخاری اقا یزدانی..
سلام خدمت شما آقا مهدی ، بازاریاب فعال و جوان : یک مقاله در مورد بازاریابی شبکه ای هم دارم از تمام جوانب مجوز ها ورسمیت و… ان شااله ارایه می دهم . شما لطف داری موفق باشید و سربلند .
سلام.با تشکر از مطالب ارزش مند و مفیدتون,ب نظر من: درست که بعد از انقلاب بخصوص توی این چندسال اخیر ارزش ریال خیلی اومده پایین و تورم بالایی تو اقتصاد کشور وجود داره, ولی این که ی صفر کم کنن از روی پولا در واقع مثل پاک کردن صورت مسالست…
دولت باید ب فکر پایین آوردن تورم باشه و با توجه ب حجم بالای واردات کشور ب فکر بالا بردن ارزش ریال.
تغیر واحد پول هزینه های بسیار زیادی ب همراه داره که بهتره تو زمینه های دیگ هزینه بشه,مثلا واسه کسایی ک این شبا تو قبر میخوابن سرپناه ساخته شه 😉
سلام ، بله درست بیان کردید اول باید به یک ثبات اقتصادی برسیم و بعد از دوره مثلا” ۵ ساله ثبات این تصمیم گرفته بشه با توجه به اینکه دارای ثبات اقتصادی نیستیم و هر ساله شاهد تورم و بالا رفتن منابع انرژی هستیم و در برخی اززمینه ها خود دولت باعث بالا رفتن قیمت هاست
سلام حسین جان
انشاءالله که مطالبتون قابلیت اجرایی داشته باشه!!
به امیدتوفیقات روزافزون.
سلام آقای فاضلی ، مطالب از دو دیدگاه منتقدانه و تایید کننده بیان شد . حالا تصویب نهایی با نمایندگان محترم در مجلس شورای اسلامی است .به نظر من تو این ماه های آخر دولت بهتر است که به این امر مهم فعلا ” رسیدگی نشود البته با پیشرو بودن شروع سال جدید و انتخابات ریاست جمهوری : شما هم موفق باشید ، ان شااله که در مقاطع بالاتر تحصیلی شاهد حضور شما باشیم .
سلام حسین جان .
عاااااالی بود .
موفق باشی
سلام حسین جان
مقاله عالی و مفیدی بود
ایشالله موفق باشی
با عرض سلام وخسته نباشید خدمت شما ، با تشکر از استاد یزدانی و آقای یداللهی مدیر محترم سایت نیکا خبر ، موفق باشید