گفتمان حجاب و پروژه ی رفع عیب و نقص از آن/ بقلم مطهری فرد

جدی‌ترین تلاش‌ها برای ترمیم و تصحیح «گفتمان حجاب» به بیانات و گفتارهای رهبری در دهه‌ی هشتاد برمی‌گردد.
حضرتشان بارها در موقعیت‌هایی حساس این دست گفتارهای منحصربفرد را با عبارات خاص و شفاف، تکرار کرده‌اند؛
«خیلی از کسانی که کشف حجاب کرده‌اند اهل دین و تضرع و دعا هستند».
این گفتار اخیر در کنار گفتارهای مشابه گذشته که با ادبیات رایج متفاوت است، خبر از دستگاه تحلیلی متفاوتی دارد و این کوشش ها برای این است که ساحت ذهنی، زبانی و عاطفی مربوط به حجاب، هر چه بیشتر با واقعیت منطبق بشود و پس از آن از همین طریق افق‌هایی رو به آینده برای اصلاح وضعیت ترسیم گردد
در سخنرانی سه ماه گذشته مقام معظم رهبری، ایشان خانم‌های «ضعیف‌الحجاب» را از نظم گفتمانی و سیاسی ضدانقلاب بیرون کشیدند.
این ادبیات و نوع بیانات، صراحتاً در تقابل آشکار با فضای فکری و ادبی بعضی تریبون‌ دارها است.
کلیدواژه های نظیر «فواحش»، «ولنگاران»، «برهنگان» و… که با رویکردی تعمیم‌گرایانه و خشونت‌آمیز از سوی این تریبون‌داران طرح می‌شوند، در چند ماه گذشته از پرتکرارترین مفاهیم سمت‌وسوی میدان مقابل بوده است؛ ادبیاتی که البته جدید نیستند و طبیعتاً تبار تاریخی مشخصی دارند و می‌شود آن را در مقوله‌ی هویت و تصویر زن در نگاه برخی جریانات این گفتمان‌ها به راحتی جستجو کرد و نشان داد.
شایان ذکر است این قبیل کردارهای گفتمانی مقام معظم رهبری نه‌تنها اقداماتی تاکتیکی نیست بلکه ریشه در تعهدی مبنی بر «فهم واقعیت آنگونه که هست» دارد. به عبارتی ایشان در مقام سیاستمداری که میخواهد عجالتاً به وساطت لطایف‌الحیلی موقتی و موضعی فضا را مدیریت کند قرار ندارد، بلکه حقیقتاً نگاه ایشان به مقوله‌ی بدحجابی این چنین است.
می شود این دغدغه‌ها و دقت‌ها را «پروژه‌ی رفع عیب و نقص از گفتمان حجاب» بنامیم.
در این پروژه، مقام معظم رهبری در تلاش است فضای گفتمانی حجاب را از نظمی که مغایر با «سیاست تکریم زن» و «واقعیت زن آنگونه هست» است را پیرایش کند.
یکی از ثمرات چنین پروژه‌ای این است که با دقت نظر به بسیاری از زنان ایرانی، بدحجابی به عنوان یک مولفه‌ی غلط فرهنگی در سبک‌ زندگی فردی تلقی می‌شود. این مولفه‌ی غلط که به لحاظ شرعی و سیاسی حرام است، مولفه‌ای اما قابل درک و البته قابل تغییر است. اما بدحجابی که در پروژه سیاسی توسط سرویس های خارجی، سوداگران و زورگویان پیگیری می شود نیازمند مواجهه سخت و مقتدرانه است.
در پایان این مهم را متذکر می‌شویم که:
مقابله با بدحجابی مرز روشنی با مقابله با بدحجاب ها دارد و نباید این دو را باهم اشتباه گرفت.

محمدصادق مطهری فرد