کتابت « همزه » به قلم مجید فدایی نیا

تاریخ انتشار خبر : ۹۲/۰۳/۵

کلمه ی «نکا» را بارها با همزه ای که در انتهای خود یدک می کشید، روی تابلوها و بنرهای شهر می دیدم و فقط، آرزو می کردم، کاش آن را بدون همزه می نوشتند تا هم، کسی ایراد نگیرد و هم اینکه من مجبور نشوم حسب الأمر آقای یداللهی، مدیر مسئول محترم «نیوز نکا» بخشی از فضای سایت را که این روزها مملو از تصاویر و افاضات کاندیداهای شورای شهر است، اشغال کنم.
اخیراً چند جا «نکا» را با همزه ی مکسور«ءِ» دیدم. اینجا بود که تأمل و تحمل را جایز ندانستم و در نوشتن بخشی از قواعد همزه، شتاب کردم. «نکا» همزه ی مکسور ندارد که هیچ، اصلاً همزه ندارد. به قول علما، سالبه به انتفای موضوع است.
«همزه» یکی از حروف زبان عربی است که بخاطر استعمال زیاد در زبان فارسی، لازم است شکل نوشتن آن، مورد توجه قرار گیرد. برای این منظور، به ذکر سه قاعده در مورد کتابت همزه، اشاره می کنم.
۱- همزه ی ساکنِ آخر کلمات ممدود عربی مانند: ابتداء – انتهاء – صحراء – املاء و… در تلفظ و کتابت فارسی زبانان حذف می شود: ابتدا – انتها – صحرا و املا
۲- این گونه کلمات، وقتی مضاف یا موصوف واقع شوند، قاعده ی اسم های مختوم به الف در فارسی، در مورد آنها جاری می شود: ابتدای کار – انتهای خیابان – صحرای طبس و املای درست
۳- همزه ی مفتوحِ ماقبل ساکن در وسط کلمه، از باب تناسب با حرکت فتحه، بر روی کرسی «ا» نوشته می شود: مسأله – جرأت – هیأت و…
مجید فدایی نیا
اردیبهشت ۹۲