سی حدیث نامدار حدیث نهم : « چهل وصیت حضرت محمد (ص) به امام علی (ع) » پژوهش و نگارش : استاد احمد خیرخواه
تاریخ انتشار خبر : ۹۸/۰۲/۲۵
حدیثی که پیش روی شماست ، حدیثی گلچین شده از محدث عالیقدر جناب شیخ صدوق در کتاب شریف خصال او می باشد، شما درسند این حدیث با شش ستاره درخشان آسمان عصمت آشنا می شوید ، وسپس در محتوا و متن حدیث به چهل مطلب مهم که مورد سفارش حضرت محمد (ص) به امیرالمومنین است ، آگاه می شوید، امید وارم این حدیث را بدقت بخوانید و از نفحات کریمانه معصومان بخصوص حضرت محمد (ص) مستفیض گردید.
عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ عَنْ أَبِيهِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ علیهماالسلام قَالَ: إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلی الله علیه و آله أَوْصَى إِلَى أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ علیه السلام وَ كَانَ فِيمَا أَوْصَى بِهِ أَنْ قَالَ لَهُ يَا عَلِيُّ مَنْ حَفِظَ مِنْ أُمَّتِي أَرْبَعِينَ حَدِيثاً يَطْلُبُ بِذَلِكَ وَجْهَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ الدَّارَ الْآخِرَةَ حَشَرَهُ اللَّهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ مَعَ النَّبِيِّينَ وَ الصِّدِّيقِينَ وَ الشُّهَداءِ وَ الصَّالِحِينَ وَ حَسُنَ أُولئِكَ رَفِيقاً (۱)
فَقَالَ عَلِيٌّ يَا رَسُولَ اللَّهِ أَخْبِرْنِي مَا هَذِهِ الْأَحَادِيثُ فَقَالَ:
۱- أَنْ تُؤْمِنَ بِاللَّهِ وَحْدَهُ لَا شَرِيكَ لَهُ وَ تَعْبُدَهُ وَ لَا تَعْبُدَ غَيْرَهُ
۲- وَ تُقِيمَ الصَّلَاةَ بِوُضُوءٍ سَابِغٍ فِي مَوَاقِيتِهَا وَ لَا تُؤَخِّرَهَا فَإِنَّ فِي تَأْخِيرِهَا مِنْ غَيْرِ عِلَّةٍ غَضَبَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ
۳- وَ تُؤَدِّيَ الزَّكَاةَ
۴- وَ تَصُومَ شَهْرَ رَمَضَانَ
۵- وَ تَحُجَّ الْبَيْتَ إِذَا كَانَ لَكَ مَالٌ وَ كُنْتَ مُسْتَطِيعاً
۶- وَ أَنْ لَا تَعُقَّ وَالِدَيْكَ
۷- وَ لَا تَأْكُلَ مَالَ الْيَتِيمِ ظُلْماً
۸- وَ لَا تَأْكُلَ الرِّبَا
۹- وَ لَا تَشْرَبَ الْخَمْرَ وَ لَا شَيْئاً مِنَ الْأَشْرِبَةِ الْمُسْكِرَةِ
۱۰- وَ لَا تَزْنِيَ وَ لَا تَلُوطَ وَ لَا تَمْشِيَ بِالنَّمِيمَةِ وَ لَا تَحْلِفَ بِاللَّهِ كَاذِباً وَ لَا تَسْرِقَ وَ لَا تَشْهَدَ شَهَادَةَ الزُّورِ لِأَحَدٍ قَرِيباً كَانَ أَوْ بَعِيداً
۱۱- وَ أَنْ تَقْبَلَ الْحَقَّ مِمَّنْ جَاءَ بِهِ صَغِيراً كَانَ أَوْ كَبِيراً
۱۲- وَ أَنْ لَا تَرْكَنَ إِلَى ظَالِمٍ وَ إِنْ كَانَ حَمِيماً قَرِيباً
۱۳- وَ أَنْ لَا تَعْمَلَ بِالْهَوَى وَ لَا تَقْذِفَ الْمُحْصَنَةَ وَ لَا تُرَائِيَ فَإِنَّ أَيْسَرَ الرِّيَاءِ شِرْكٌ بِاللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ
۱۴- وَ أَنْ لَا تَقُولَ لِقَصِيرٍ يَا قَصِيرُ وَ لَا لِطَوِيلٍ يَا طَوِيلُ تُرِيدُ بِذَلِكَ عَيْبَهُ وَ أَنْ لَا تَسْخَرَ مِنْ أَحَدٍ مِنْ خَلْقِ اللَّهِ
۱۵- وَ أَنْ تَصْبِرَ عَلَى الْبَلَاءِ وَ الْمُصِيبَةِ
۱۶- وَ أَنْ تَشْكُرَ نِعَمَ اللَّهِ الَّتِي أَنْعَمَ بِهَا عَلَيْكَ
۱۷- وَ أَنْ لَا تَأْمَنَ عِقَابَ اللَّهِ عَلَى ذَنْبٍ تُصِيبُهُ
۱۸- وَ أَنْ لَا تَقْنَطَ مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ
۱۹- وَ أَنْ تَتُوبَ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْ ذُنُوبِكَ فَإِنَّ التَّائِبَ مِنْ ذُنُوبِهِ كَمَنْ لَا ذَنْبَ لَهُ
۲۰- وَ أَنْ لَا تُصِرَّ عَلَى الذُّنُوبِ مَعَ الِاسْتِغْفَارِ فَتَكُونَ كَالْمُسْتَهْزِئِ بِاللَّهِ وَ آيَاتِهِ وَ رُسُلِهِ
۲۱- وَ أَنْ تَعْلَمَ أَنَّ مَا أَصَابَكَ لَمْ يَكُنْ لِيُخْطِئَكَ
۲۲- وَ أَنَّ مَا أَخْطَأَكَ لَمْ يَكُ لِيُصِيبَكَ
۲۳- وَ أَنْ لَا تَطْلُبَ سَخَطَ الْخَالِقِ بِرِضَا الْمَخْلُوقِ
۲۴- وَ أَنْ لَا تُؤْثِرَ الدُّنْيَا عَلَى الْآخِرَةِ لِأَنَّ الدُّنْيَا فَانِيَةٌ وَ الْآخِرَةَ الْبَاقِيَةُ
۲۵- وَ أَنْ لَا تَبْخَلَ عَلَى إِخْوَانِكَ بِمَا تَقْدِرُ عَلَيْهِ
۲۶- وَ أَنْ تَكُونَ سَرِيرَتَكَ كَعَلَانِيَتِكَ
۲۷- وَ أَنْ لَا تَكُونَ عَلَانِيَتُكَ حَسَنَةً وَ سَرِيرَتُكَ قَبِيحَةً فَإِنْ فَعَلْتَ ذَلِكَ كُنْتَ مِنَ الْمُنَافِقِينَ
۲۸- وَ أَنْ لَا تَكْذِبَ وَ أَنْ لَا تُخَالِطَ الْكَذَّابِينَ
۲۹- وَ أَنْ لَا تَغْضَبَ إِذَا سَمِعْتَ حَقّاً
۳۰- وَ أَنْ تُؤَدِّبَ نَفْسَكَ وَ أَهْلَكَ وَ وُلْدَكَ وَ جِيرَانَكَ عَلَى حَسَبِ الطَّاقَةِ
۳۱- وَ أَنْ تَعْمَلَ بِمَا عَلِمْتَ وَ لَا تُعَامِلَنَّ أَحَداً مِنْ خَلْقِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَّا بِالْحَقِّ
۳۲- وَ أَنْ تَكُونَ سَهْلًا لِلْقَرِيبِ وَ الْبَعِيدِ
۳۳- وَ أَنْ لَا تَكُونَ جَبَّاراً عَنِيداً
۳۴- وَ أَنْ تُكْثِرَ مِنَ التَّسْبِيحِ وَ التَّهْلِيلِ وَ الدُّعَاءِ وَ ذِكْرِ الْمَوْتِ وَ مَا بَعْدَهُ مِنَ الْقِيَامَةِ وَ الْجَنَّةِ وَ النَّارِ
۳۵- وَ أَنْ تُكْثِرَ مِنْ قِرَاءَةِ الْقُرْآنِ وَ تَعْمَلَ بِمَا فِيهِ
۳۶- وَ أَنْ تَسْتَغْنِمَ الْبِرَّ وَ الْكَرَامَةَ بِالْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ
۳۷- وَ أَنْ تَنْظُرَ إِلَى كُلِّ مَا لَا تَرْضَى فِعْلَهُ لِنَفْسِكَ فَلَا تَفْعَلْهُ بِأَحَدٍ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ وَ لَا تَمَلَّ مِنْ فِعْلِ الْخَيْرِ
۳۸- وَ أَنْ لَا تَثْقُلَ عَلَى أَحَدٍ
۳۹- وَ أَنْ لَا تَمُنَّ عَلَى أَحَدٍ إِذَا أَنْعَمْتَ عَلَيْهِ
۴۰- وَ أَنْ تَكُونَ الدُّنْيَا عِنْدَكَ سِجْناً حَتَّى يَجْعَلَ اللَّهُ لَكَ جَنَّةً
فَهَذِهِ أَرْبَعُونَ حَدِيثاً مَنِ اسْتَقَامَ عَلَيْهَا وَ حَفِظَهَا عَنِّي مِنْ أُمَّتِي دَخَلَ الْجَنَّةَ بِرَحْمَةِ اللَّهِ وَ كَانَ مِنْ أَفْضَلِ النَّاسِ وَ أَحَبِّهِمْ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ بَعْدَ النَّبِيِّينَ وَ الْوَصِيِّينَ وَ حَشَرَهُ اللَّهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ مَعَ النَّبِيِّينَ وَ الصِّدِّيقِينَ وَ الشُّهَداءِ وَ الصَّالِحِينَ وَ حَسُنَ أُولئِكَ رَفِيقا.(۲)
امام حسين بن على عليه السّلام فرمود: رسول خدا امير المؤمنين على بن ابى طالب را وصيت فرمود و از جمله وصيتهايش اين بود كه به او فرمود: يا على، كسى كه از امت من چهل حديث نگهدارى كند و در اين كار رضاى خداوندى و پاداش عالم آخرت را خواسته باشد خداوند بروز قيامت او را با پيغمبران و راستان و شهيدان و بندگان شايسته محشور فرمايد و اينان رفيقان خوبى هستند على عليه السّلام عرض كرد:
يا رسول اللَّه مرا خبر بده كه اين حديثها چه باشند؟
فرمود:
۱- اينكه بخداى يگانه بى انباز ايمان بياورى و او را بپرستى و جز او را نپرستى
۲- و نماز را با وضوى كامل در وقتهاى خودش بخوانى و تأخيرش مياندازى كه بدون جهت نماز را تأخير انداختن باعث خشم خداى عز و جل است
۳- زكاة را بپردازى
۴- و ماه رمضان را روزه بگيرى
۵- و اگر ثروتى دارى و توانائى رفتن ب مكه را دارى حج خانه خدا را انجام دهى
۶- و پدر و مادر خود را ناراضى نكنى
۷- و مال يتيم را از راه ستم نخورى
۸- و ربا نخورى
۹- و مى ننوشى و نه هيچ از نوشابه هائى كه مستى آورد،
۱۰- و زنا نكنى و لواط نكنى و در راه سخن چينى قدم بر ندارى و بخدا سوگند دروغ ياد نكنى و دزدى نكنى و گواهى دروغين بهيچ كس از خويش و بيگانه ندهى
۱۱- و حق را هر كس كه براى تو آورد بپذيرى آورنده كوچك باشد يا بزرگ
۱۲- و به هيچ ستمگرى گرچه دوست نزديكت باشد اعتماد نكنى
۱۳- و هوا پرست نباشى و زن پاك دامن را متهم نسازى و ريا نورزى كه كمترين ريا شرك بخداى عز و جل است
۱۴- و بمنظور عيبجوئى بشخص كوتاه نگوئى: اى كوتاه و بشخص بلند قامت نگوئى: اى دراز و هيچ يك از خلق خدا را مسخره نكنى
۱۵- و در گرفتارى و مصيبت شكيبا باشى
۱۶- و به نعمتهائى كه خداوند بتو عطا فرموده سپاسگزار باشى
۱۷- و بواسطه گناهى كه آلوده شده اى از عذاب خدا ايمن نباشى
۱۸- و از رحمت خداوند مأيوس نباشى
۱۹- و از گناهت بسوى خداى عز و جل توبه كنى كه هر كس از گناهانش توبه كار گردد مانند كسى است كه گناهى نكرده است
۲۰- و با اينكه از خداوند آمرزش ميطلبى اصرار بر گناه نورزى كه مانند كسى خواهى بود كه بخدا و آيات خدا و پيغمبران خدا مسخره بكند و بدانى كه آنچه كه بر سرت آيد خطا پذير نبوده و آنچه بتو نرسيد رسيدنى نبوده است
۲۱- و از پى كارى كه رضاى مخلوق در آن باشد ولى خشم خداى را برانگيزد نروى
۲۲- و دنيا را بر آخرت مقدم ندارى كه دنيا گذران است و آخرت پاينده
۲۳- و از آنچه ميتوانى نسبت ببرادرت بخل نورزى
۲۴- و باطنت مثل ظاهرت باشد نه آنكه ظاهرت زيبا و باطنت زشت باشد كه اگر خوش ظاهر و بد باطن باشى از منافقان خواهى بود
۲۵- و دروغ نگوئى و با دروغگويان مياميزى
۲۶- و چون حق بشنوى خشمناك نشوى
۲۷- و تا آنجا كه ميتوانى خود و خانواده و فرزندان و همسايگان را ادب كنى
۲۸- و آنچه را كه ميدانى بكار بندى
۲۹- و با هيچ يك از خلق خداى عز و جل جز بحق رفتار نكنى
۳۰- و نسبت بخويش و بيگانه سخت گير نباشى
۳۱- و ستمگر و كينه توز نباشى
۳۲- و بسيار بگوئى سبحان الله و لا اله الا الله و دعا فراوان كنى
۳۳- و بياد مرگ و بعد از مرگ از قيامت و بهشت و دوزخ بسيار باشى
۳۴- و قرآن زياد بخوانى و بآنچه در آن است عمل كنى
۳۵- و نيكوكارى و احترام نسبت بمرد و زن مؤمن را غنيمت بشمارى
۳۶- و خوب دقت كنى هر چه را كه براى خودت نمى پسندى در باره هيچ يك از مؤمنين انجام ندهى
۳۷- و از انجام كار نيك دلتنگ نباشى
۳۸- و بار دوش هيچ كس نگردى
۳۹- و چون به كسى نعمتى دادى منتش ننهى
۴۰- و دنيا در نزد تو همچون زندان باشد تا خداوند بهشتى را نصيبت فرمايد
اين چهل حديثى است كه هر كس از امت من بر آنها پايدار باشد و آنها را نگهدارى كند (عمل کند) به حكم رحمت الهى به بهشت داخل مى شود و از بهترين مردم است و پس از پيغمبران و اوصياء پيغمبران محبوبترين افراد نزد خدا است و خداوند او را بروز قيامت با پيغمبران و صديقان و شهيدان و شايستگان محشور خواهد فرمود و اينان رفيقان خوبى هستند.
آرزومند سلامت ، سرافرازی و سعادت شما
روز نهم ماه میهمانی خدا سال ۱۴۴۰ ق
۲۵ / ۲ / ۹۸
پی نوشت :
________________________________________
(۱) نساء، ۶۹.
(۲) خصال شیخ صدوق جلد ۲ صفحه ۵۴۳.
.gif)
.gif)
